Mańkowski

Mańkowski h. Jastrzębiec (in. Boleścic, Bolesty), znani w Małopolsce, w ziemi dobrzyńskiej, na Rusi i na Litwie. Pierwsza wzmianka o nich znajduje się w przywileju z 1408 r. wydanym przez ks. mazowieckiego Siemowita dla Alberta (Wojciecha) de Mańkowa herbu Bolesty (ex clenodio Bolesty).

Nazwisko mieli podobno wziąć od dóbr Mańkowice, w woj. mazowieckim. Jest to jednak chyba pomyłka, bowiem Benedykt Mańkowski, występujący w Aktach poznańskich w 1598 r., pisał się nie „z Mańkowic”, ale „z Mańkowa”, w ówczesnym woj. płockim. Jest też możliwe, że nazwa tej wsi była jeszcze wtedy chwiejna i różnie ją pisano. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego wymienia dwie wsie o nazwie Mańkowo, leżące w pow. płockim – jedną w parafii Słupia i drugą w par. Brwilno.

Jan Mańkowski „na Mańkowie”, w roku 1498 zapisał na Rogaszycach czynsz do kościoła ostrzeszowskiego (Akta Gr. Ostrzeszowskie). Jan, pisarz grodzki żydaczowski 1584. Józef, podsędek bielski 1586. Jakub, dworzanin królewski 1594, dziedzic dóbr Mikicin. Andrzej, rotmistrz królewski 1666. Władysław Jan, pułkownik królewski, sławny z ekspedycji przeciw Moskwie i Kozakom 1680 r. Siostra tego Władysława, Marcybella była bratową wojewody ruskiego i hetmana Stefana Czarnieckiego, secundo voto była za Janem Tetfinem, podkomorzym derpskim. Józef Kajetan, kanonik kamieniecki 1772, kanclerz kamieniecki 1777-1788.

Mańkowscy herbu Jastrzębiec podpisali elekcję Augusta II w 1697 r. z ziemią dobrzyńską, oraz elekcję Stanisława Augusta w 1764 r. z woj. mścisławskim i ks. żmudzkim. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, zapisani m. in. do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej, oddział podlaski.

Genealogia
(osób: 66)

 

• DOMICELA Mańkowska h. Jastrzębiec, voto Krzyżanowska (ok. 1780-15 I 1840), c. Sabina i Justyny Machcińskiej (Machczyńskiej); zamieszkała Brudzeń, parafia Bądkowo Kościelne, pow. Płock; w aktach także: Domicella Mańkowska; zm. Brudzeń, parafia Bądkowo Kościelne, uwagi: wdowa (MK Bądkowo); m. Albin Krzyżanowski (ok. 1770-1819/40); dzieci: 1. Józefa (ok. 1810-po 1830), voto: (1830 Bądkowo) Apolinary Ośmiałowski (ok. 1800-po 1830), s. Józefa i Józefy Kozłowskiej (MK Bądkowo); 2. Wincenty (ok. 1810-1 II 1838 Brudzeń), 3. Albin (1816-10 XI 1853 Brudzeń); 4. Michał Marian (ur. 1819) – Krzyżanowscy.

prof. Bolesław Mańkowski
(1852-1921)

• MICHAŁ Hieronim Mańkowski h. Jastrzębiec (ok. 1780-21 VII 1831), s. Sabina i Justyny Machcińskiej (Machczyńskiej), właściciel dóbr Srebrna, parafia Biała, pow. Płock; zm. Srebrna, parafia Biała, żona Pelagia Ewa Chlebowska, akt zgonu spisany 7 I 1832 (MK Biała, MK Bądkowo); ż. (1826 Biała) Pelagia Ewa Chlebowska (ok. 1800-po 1831), c. Jana i Julianny Mazowieckiej; ślub w parafii Biała, pow. Płock, miejscowości: Schabajewo i Srebrna (MK Biała); 2v. (ok. 1839) Stanisław Mazowiecki (ok. 1790-ok. 1843); ich troje dzieci zapisane jako Mańkowscy; 3v. (22 I 1844 Bądkowo) Anastazy Sulimirski (ok. 1790-po 1844), s. Sebastiana i Brygidy Moraliczeskiej?; ślub w parafii Bądkowo Kościelne, miejscowość: Brudzeń, uwagi: ona Pelagia Ewa Mazowiecka, wdowa po Stanisławie, 1v. Mańkowska, domo Chlebowska, on wdowiec (MK Bądkowo Kościelne); dzieci: Domicela, Jan (Pankracy).

Źródła: Bork. Sp. 237; Dw. Teki; Kap. s. 263-264, nr 323, 324; Nies. t. 6/340-343; Sęcz.; Szl. Król.; Urus. t. 10/198-200; Żych. t. 1/158.

Mańkowski h. Prawdzic, vel Mańkoski, dawniej też Manikowski, rodzina wielkopolska, zapisywana po łacinie „de Mankowo” (albo „de Manikowo”). Nazwisko wzięli – podobnie jak Mańkowscy herbów Nałęcz i Zaremba – od nie znanej dziś wsi Mańkowo in. Manikowo, w pow. kaliskim, zdaje się że w parafii Wysocko. Wieś ta zapisywana była w aktach także jako Mańków. Dobra te musiały być rozległe i w XVII wieku dzieliły się na kilka części, m. in. Mańkowo Wiekie i M. Suche. Ostatnie wzmianki o tej wsi pojawiają się w aktach kaliskich w XVIII wieku.

Mańkowscy herbu Prawdzic zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni radomskiej, oddział sandomierski. 

Według Żychlińskiego – który wyprowadza ich od wspólnego przodka z Zarembami – należą oni w rzeczywistości do herbu Zaremba. Podczas legitymacji szlacheckich w XIX wieku, z braku odpowiednich dokumentów, powoływano się często na Herbarz Niesieckiego. Tymczasem Niesiecki, nie wymienił Mańkowskich z herbem Zaremba, podając tylko herby – Jastrzębiec i Prawdzic.

Genealogia
(osób: 23)

 

• JÓZEF Mańkowski h. Prawdzic (ok. 1754-po 1811), s. Jana Nepomucena i Antoniny Gurowskiej, chorąży wojsk litewskich 1787; dziedzic części dóbr Jabłonka i Koziegłowy, pow. koniński i gnieźnieński; wedle kontraktu spisanego w Dobrosołowie 10 VI 1785 r. całe części wsi Jabłonka w pow. konińskim i pustki Koziegłowy w pow. gnieźnieńskim sprzedaje za 33. 000 złp. Maciejowi Koszutskiemu, s. ol. Szymona i Katarzyny Kamińskiej (Dw. Teki; AGZ Gniezno); jako jedyny spadkobierca swoich zmarłych już rodziców, kwituje 1786 r. Franciszka hr. na Rożnowie i Stadnikach Stadnickiego, starostę ostrzeszowskiego, kawalera Orderu Św. Stanisław, dziedzica dóbr Grójec i Królikowo, z sum; byłym dziedzicem tych dóbr był ol. M. Józef z Osin Wężyk, miecznik wieluński 1765 r. (AGZ Konin); jego syn został wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1845 r. z herbem Prawdzic, zapisany do ksiąg szlachty ówczesnej guberni radomskiej, oddział sandomierski (Sęcz.); 1ż. (9 X 1776 Broniszewice) Katarzyna Glińska (ok. 1755-ok. 1805); ślub w parafii Broniszewice, pow. Pleszew, miejscowość: Broniszewice, świadkowie: GD. Franciszek Pruski, Michał Przerański (MK Broniszewice); dzieci: Joachim; 2ż. (19 VIII 1811 Warszawa) Regina Kasperska (ok. 1780-po 1811), c. Tadeusza i Doroty Gryczewskiej (Gryczeskiej); ślub w Warszawie (MK Warszawa: ASC Cyrkuł VII); dzieci: Józef.

• KATARZYNA Mańkowska h. Prawdzic (ok. 1655-po 1683), c. Stefana i Anny Wilkońskiej (Wilkowskiej); ojciec kwituje ją 1683 r. z 2. 000 złp. (AGZ Poznań); 1m. (ok. 1675) Maciej Karszecki (ok. 1650-p. 1683); dzieci: Maciej Karszecki (ur. 1676 Wziąchów par. Mokronos); 2m. Kazimierz Zakrzewski (ok. 1650-po 1683).

Źródła: Dw. Teki; Nies. t. 6/343; Sęcz.; Urus. t. 10/200.

 

Mańkowski h. Zaremba, rodzina wielkopolska, dawniej pisali się Zarembami z Mańkowa. Nazwisko przyjęli od wsi Mańkowo (de Manikowo) w powiecie kaliskim, która stanowiła część klucza kalinowskiego (Kalinowa), głównego gniazda rodu Zarembów. Protoplastą rodu jest Janusz z Mańkowa, oraz jego syn Mikołaj, występujący w aktach grodu kościańskiego w 1448 (AGZ Kościan). 
Są jednego pochodzenia z Głoskowskimi, zaś jeden z Mańkowskich nabywszy wieś Jaskółki, odtąd począł się zwać Jaskóleckim. Od połowy XVIII wieku jedna gałąź osiedlona głównie na Podolu. Z tej gałęzi kilku członków otrzymało tytuł hrabiowski papieski w maju 1888 r.
Genealogia
(osób: 175)

• BARBARA hr. Mańkowska h. Zaremba (8 IX 1870-1936), c. Napoleona i Marii Chłapowskiej; ur. Rudki w pow. szamotulskim; m. (30 VI 1891) Stanisław Wincenty Witold Turno h. wł. (2 VI 1866-31 VIII 1943), s. Hipolita i Marii Skórzewskiej h. Drogosław, ziemianin, przedsiębiorca, działacz społeczno-gospodarczy; dzieci: Jerzy, Maria, Zofia, Róża, Katarzyna – Turnowie.

Stanisław Mańkowski 

(1876-1937)

• STANISŁAW Maria Grzegorz Mańkowski h. Zaremba (12 III 1876-24 III 1937), s. Wacława i Antoniny Chłapowskiej, ziemianin, działacz polityczny, społeczny i gospodarczy, senator II RP; ukończył gimnazjum w Lesznie oraz Lycée St. Louis i Institut National Agronomique w Paryżu, studia uzupełniające odbył na uniwersytetach w Monachium i Krakowie; w 1906 przeniósł się z Borówki na Podolu do Kazimierza Biskupiego w Wielkopolsce, gdzie zarządzał własnym majątkiem ziemskim, obejmującym kilka tysięcy hektarów ziemi, tartak, cukrownię; w okresie międzywojennym był członkiem rady gminnej i powiatowej, wydziału powiatowego w Koninie i Izby Rolniczej w Łodzi; politycznie związany z BBWR, senator z województwa łódzkiego 1935-1938; odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, francuskim Ordre du Mérite Agricole; ur. Brodnica (albo Szołdry) pow. Śrem, zm. Poznań, poch. Kazimierz Biskupi, cm. parafialny (Wikipedia); ż. (5 VII 1904) Wanda hr. Plater-Zyberk h. wł. (1884-1966), c. Wojciecha Jana i Henryki Julii hr. Hutten-Czapskiej h. Leliwa; poch. Kazimierz Biskupi, cm. parafialny; dzieci: Maria, Wojciech, Kazimierz, Antoni, Wacław, Jadwiga, Barbara, Zygmunt, Paweł.

Źródła: Bork. Rocz. t. 2/560-562; Bork. Gen. 738-741; Nies.; Urus.; Żych. t. 1/158-165. Zdjęcie: Wikipedia.