Lubomirski

herb Drużyna

(książęcy)
 

Lubomirski h. Drużyna (in. Szreniawa bez krzyża) vel Lubomierski, magnacka rodzina małopolska, pisząca się z Wiśnicza i Jarosławia, której gniazdem jest Lubomierz w dawnym powiecie szczyrzyckim, parafia Łapanów. Dziedziczyli tam od czasów Długosza do 1581 r.
Ród Drużynów jest odłamem rodu Śreniawitów. Z tego, że przy nowym zawołaniu zachował pierwotny znak herbowy rodu, można przypuszczać, że rozdział na te dwa rody, tj. przejście jednej drużyny Śreniawitów z nad rzeki Śreniawy w powiecie proszowskim nad Stradomkę i dopływ jej nazwany potem Śreniawą w pow. szczyrzyckim, miało miejsce w bardzo odległych, może nawet w pogańskich czasach. Lubomirscy są jednego pochodzenia m. in. z Lipskimi i Łapanowskimi h. Drużyna. Wśród dość licznych włości Drużynów Lubomierz jako gniazdowy majątek występuje dopiero w połowie XV wieku, a pierwszą wzmiankę o nim spotykamy w aktach krakowskich z 1398. Za protoplastę Lubomirskich uważany jest Andrzej z Boczowa, występujący w dokumentach i aktach w latach 1361-1382 (Bon.). 
Od XVI wieku byli właścicielami m. in. dóbr Wiśnicz w pow. bocheńskim, Jarosław w woj. ruskim, Łańcut, Rzeszów, Przeworsk, Dubno, Dubrowna. Z czasem rozdzielili się na pięć głównych linii rodowych: wiśnicką, łańcucką, przeworską, rzeszowską i janowiecką. Najbardziej rozrodzona była linia przeworska, która dzieliła się na trzy gałęzie: dubrowieńsko-kruszyńską, równieńsko-przeworską i dubieńską. Liczni przedstawiciele tej linii żyją do dziś.
Lubomirscy otrzymali dziedziczny tytuł hrabiowski Świętego Państwa Rzymskiego (S.I.R.) w 1597, z przydomkiem „na Wiśniczu i Jarosławiu”, a następnie również dziedziczny tytuł książęcy S.I.R. 1647. Dewizy rodowe: "Nil conscinere sibi" (łac. Miej czyste sumienie) i "Patriam versus" (Zwróceni ku Ojczyźnie). Z nich: 2 kasztelanów krakowskich, 7 wojewodów, 2 hetmanów, 5 ministrów i 4 kasztelanów w latach 1592 — 1831.
Genealogia
(osób: 260)

• HELENA ks. Lubomirska (6 I 1783-po 1820), c. Józefa i Ludwiki Sosnowskiej; m. (p. 1820) Stanisław hr. Wandalin-Mniszech z Wielkich Kończyc h. wł. (ok. 1782-27 I 1860), s. Józefa i Marianny Ossolińskiej h. Topór, ziemianin, kawaler maltański, szambelan austriackiego dworu cesarskiego, wielki sokolnik galicyjski; dziedzic dóbr Ulanów i Chyrów (Bork.); 2v. żonaty (p. 1828) z Anną Mathes (ok. 1800-po 1828); dzieci: Aleksander Mniszech (ur. 29 I 1820). 

 Stanisław Herakliusz Lubomirski

(1642-1702)

• STANISŁAW Herakliusz ks. Lubomirski (1642-1702), s. Jerzego i 1ż. Konstancji Ligęzianki, pisarz, działacz polityczny, marszałek wielki koronny; podstoli koronny 1669, marszałek nadworny koronny 1673, marszałek wielki koronny 1676-1702, starosta spiski; właściciel dóbr Czerniaków i Ujazdów k/ Warszawy od 1683 (Bon.; Dw.; Sarn.); 1ż. (1669) Zofia Opalińska h. Łodzia (1642-p. 1676); dzieci: Elżbieta (Izabela); 2ż. (1676) Elżbieta Denhoff h. wł. (ok. 1650-1702); dzieci: Teodor, Franciszek, Józef.
 
Źródła: Bon. t.15/56-78; Bork. Rocz. t.1/118-124, t.2/20-26; Bork. Gen. 35-48; Dw. Gen.; Dw. Teki; Kos. t.1/419-437, t.2/329-333, t.3/224-228, t.4/264-269, t.5/248-255; Krzep. Młp.; Nies.; Urus.; Żych. t.1/419-437, t.2/329-333, t.3/224-228, t.4/264-269, t.5/248-255; T. Lenczewski, Genealogie rodów utytułowanych w Polsce, t. I, Warszawa 1995-1996; Wikipedia.