Kowalski

Kowalski h. Korab, vel Korab-Kowalski, Korabita-K., rodzina sieradzka, wywodząca się ze wsi Kowale k/ Sieradza, obecnie gmina i powiat Sieradz, woj. łódzkie.
Jan z Kowali świadczy 1412 roku w Sieradzu. Jakub z Kowali, dzieli się 1450 roku Kowalami, z dziećmi brata swego, Stanisławem, Mikołajem i Elżbietą (AG Sieradz). Jedna linia tego rodu wzięła nazwisko Łabęcki. Kowalscy tego herbu byli elektorami 1669, 1697 r. z woj. sieradzkiego, 1697 r. z woj. bełskiego. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Galicji 1782, 1818, w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, w guberni kowieńskiej. Niektórzy wylegitymowali się w Królestwie z herbem Abdank, choć ich przodkowie pisali się Korabitami. 
Genealogia
(osób: 40)

• BOGUMIŁA vel Teofila Kowalska (ok. 1670-p. 1711), c. Andrzeja i Marianny Lisieckiej; panna 1687; zm. bezpotomnie (AGZ Wschowa); m. (ok. 1690) Jan Paruszewski (ok. 1660-po 1711), dziedzic części dóbr Jankowo i Mikołajkowo koło miasta Pakość (AGZ Poznań).

• FRANCISZEK Jakub Korab (Korabczyk) Kowalski (ok. 1660-1729/56), s. Andrzeja i Marianny Lisieckiej, chorąży regimentu pieszego JKMci 1687; dziedzic po ojcu części wsi Dębowałęka in. Dębowa Łęka w ziemi wschowskiej; spadkobierca w 1729 r. po zmarłej bezpotomnie siostrze rodzonej Bogumile z Kowalskich Paruszewskiej, zawiera ugodę w grodzie poznańskim z Pawłem i Janem z Oporowa Ostrowskimi, synami dziedziców Jankowa i Mikołajowa (Urus.; AGZ Wschowa, Poznań); 1ż. Zofia Ostrowska (ok. 1670-ok. 1700); dzieci: Józef; 2ż. Katarzyna Smarzewska (ok. 1690-po 1756); w 1756 r. wdowa 2v. po Aleksandrze Psarskim, burgrabim ziemskim kaliskim; tegoż roku kwituje z sumy 3. 444 złp.  Antoniego i Wojciecha, braci rodzonych Gozimierskich (AGZ Nakło); dzieci: Tomasz, Jan.

Źródła: Bon. t.12/18-20; Dw. Teki; Nies.; Szl. Król.; Urus. t.7/346-347.


Kowalski h. Wieruszowa vel Wierusz-Kowalski, w ziemi wieluńskiej, pisali się czasem Saccander de Schmieden in. Szmiden. Nazwisko wzięli od wsi Kowale, leżącej obok Wieruszowa, dawny pow. Wieluń, gmina i parafia Praszka, obecnie pow. Olesno, woj. opolskie. Idą z rodu Wieruszów, stanowiąc jeden dom z Bielskimi, Niemojewskimi i Walknowskimi vel Walichnowskimi (Bon.). Lutold Wierusz, syn zmarłego Lutolda Wierusza, zapisał 1337 roku wieś Brzozę koło Białej, w pow. wieluńskim, arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, za szkody zrządzone kościołowi przez ojca (KWP. II). Bernard Wierusz, sędzia ziemski wieluński 1389, był dziedzicem dóbr Wieruszów, Walknów in. Walichnów, Biała, Kowale, Niemojowice, Cieszęcin, Cieciułów, Żytniów, Wiktorów i wielu innych wsi, w pow. wieluńskim, a oprócz tego zamku Kopanica, z przynależnymi wsiami, gdzie jako komes Bernard Wierusz, potwierdził 1394 r. przywilej swego sołtysa z Wąchowna (KWP). Kowalscy herbu Wieruszowa zostali wylegitymowani ze szlachectwa w sądzie ziemskim lwowskim 1782, w Wydziale Stanów galicyjskich 1831-1832, w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. Z nich: 3 podkomorzych wieluńskich i 1 biskup sufragan poznański.
Genealogia
(osób: 54)

• TADEUSZ Wierusz-Kowalski (1842-1904), s. Mateusza i Józefy Lipińskiej, agronom, radca komitetu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego;  właściciel dóbr Olbięcin; ur. Warszawa, zm. i poch. tamże (MK Warszawa: św. Jan); ż. (1865 Włostowice) Julia Wasilewska (ok. 1845-po 1870), c. Józefa i Eleonory Słupskiej; dzieci: Aniela, Joanna, Józef, Tadeusz.

• TERESA Wierusz Kowalska (ok. 1780-po 1811), c. Ignacego i Joanny Dzierżykraj Morawskiej; m. (1811 Kowal) Józef Abdank Białoskórski (ok. 1770-po 1811), kapitan wojsk polskich.

Źródła: Bon. t.12/21-25; Dw. Teki; Nies.; Urus. t.7/347-350; Żych. t.1/23.