Kropiwnicki

herb Sas

herb Ślepowron

Kropiwnicki h. Sas, na Rusi Czerwonej, pisali się z Kropiwnika. Nazwisko wzięli od wsi Kropiwnik w ziemi przemyskiej, w powiecie stryjskim (Bon.). 

Sidor i Kuźma, bracia, z Kropiwnika, w pow. przemyskim, występują w aktach 1447 r. Jedna gałąź osiedliła się w woj. sieradzkim i poznańskim, skąd byli elektorami 1764 r. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Galicji, 1782 r. w sądach ziemskich przemyskim i lwowskim, oraz grodzkim trembowelskim, 1834 r. w Wydziale Stanów galicyjskich, w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, w guberniach wołyńskiej, kijowskiej i podolskiej w latach 1838-1885. 

Być może rację ma Uruski wywodząc Kropiwnickich z Mazowsza. „Już na początku XVI stulecia liczna rodzina Kropiewnickich na Podlasiu, w którym posiadała kilka osad Kropilnica in. Kropiwnica (Kropiewnica) z różnymi dodatkami dla odróżnienia, jak Kropiwnica-Raciborowięta, Gajki i Kiernozki; od nazwy tych osad Kropilnica zwani też byli Kropilnickimi i brali rozmaite przydomki, jak Górka, Gąsiorek, Skipka, Broda, Jurczyk itp. Ja sądzę, że gniazdem tej rodziny było północne Mazowsze, z którego przeniosła się na Podlasie, do Litwy i w południowe strony Królestwa, i również sądzę, że jej właściwym herbem był Ślepowron, który od czasu swego przesiedlenia się na Ruś Czerwoną zmieniła na miejscowy tamtejszy herb Sas” (Urus.).

Genealogia
(osób: 25)

• IZABELA Kropiwnicka z Kropiwnika (1844-9 V 1904), c. Alfonsa i Izabelli Miecznikowskiej, zootechnik; zm. Wągrodno, parafia Prażmów, obecnie pow. Piaseczno, woj. mazowieckie, lat 60 (PSB t.33/601; MK Prażmów); m. (1861 Warszawa) Bronisław Feliks Ryx vel Ryks h. wł. (1837-po 1868), s. Aleksandra i Józefy Stawiarskiej, żołnierz, publicysta i literat, ziemianin, właściciel dóbr Prażmów w Król. Polskim, powstaniec 1863 r.; na początku powstania był w oddziale J. Śmiechowskiego, później sformował własną partię, z którą uderzył na magazyn soli w Brzesku (?) w Radomskiem, zabierając z kasy 4935 rubli, rozbity przeszedł granicę galicyjską, w maju 1863 walczył w oddziale Jeziorańskiego, a następnie emigrował; audytoriat polowy 4 XII 1866 zaocznie skazał go na śmierć, namiestnik 27 XII zadekretował: „w razie powrotu lub ujęcia Ryksa zesłać go do robót ciężkich w kopalniach na lat 15"; po powstaniu zamieszkał w Krakowie (J. Prendowska, Moje wspomnienia, Kraków 1962); ślub w parafii św. Krzyża (MK Warszawa: św. Krzyż); dzieci: Bronisława, Jerzy, Jadwiga – Ryx.

• MACIEJ Kropiwnicki (ok. 1830-po 1853), s. Jana i Katarzyny Roszkowskiej, dziedzic cząstkowy we wsi Kropiwnica Kiernozki, parafia Kobylin Borzymy, obecnie pow. Wysokie Mazowieckie, woj. podlaskie; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1853 r. z herbem Sas; ur. Kropiwnica Kiernozki, parafia Kobylin Borzymy (Bon.; Urus.; Szl. Król.; MK Kobylin Borzymy).

Źródła: Bon. t.12/306-308; Szl. Król.; Urus. t.8/72-73.