Grużewski

Grużewski h. Lubicz, vel Gruzewski, Gruszewski, Grużecki, Grusiewski, w księstwie żmudzkim, ale wywodzą się z łomżyńskiego, na Mazowszu. 

Jan Grużewski, namiestnik szawelski, nabył 1591 r. Kielmy i Podubiś, w ks. żmudzkim, od Sołomereckiego, a poprzednio Zelwy od Maszkowskiego (Gr. Żmudz.). Syn poprzedniego, Jerzy, rotmistrz inflancki, nabył za konsensem królewskim z 1631 r., dobra lenne Kurszany od podskarbiego Paca. Poseł na sejm 1629 r., sędzia ziemski żmudzki 1635 r., ciwun Wielkich Dyrwian 1643 r., żonaty z Marianną Podbereską (Gr. Żmudz.).

Jan, syn Jerzego, dziedzic Kielm i Kurszan, ciwun Wielkich Dyrwian 1654 r. i chorąży żmudzki 1668 r., został w końcu podkomorzym żmudzkim. Był żonaty z Teodorą ks. Ogińską, córką Aleksandra, kasztelana trockiego, i Katarzyny Połubińskiej. Syn jego Marcjan, jako podkomorzyc żmudzki, podpisał elekcję Augusta II-go 1697 r. Ten Marcjan, stolnik żmudzki 1702 r.

Według Żychlińskiego, wyżej wymieniony Marcjan, miał umrzeć bezpotomnie, a cały swój majątek zapisać bratankom swoim. Tymczasem, przed Deputacją Wywodową wileńską 1820 r., wylegitymowali się ze szlachectwa Teodor i Joachim i udowodnili, że są synami Szymona, a wnukami Marcjana, stolnika żmudzkiego i właściciela 1710 r. Żabliszek. Być jednak może, że Marcjan, dziedzic Żabliszek i Marcjan, stolnik żmudzki, nie są jedną osobą, tym bardziej, że legitymowali się ze szlachectwa z herbem Ślepowron (Bon.).

Po Jakubie, bracie Marcjana, idzie linia istniejąca jeszcze w XX wieku. Jakub, stolnik żmudzki, chorąży nadworny litewski 1702 r., w końcu kuchmistrz litewski. Kilkakrotnie poseł na sejmy, konsyliarz konfederacji sandomierskiej 1704 r. (Pam. Zawiszy). Dziedzic Kielm i Kurszan, żonaty z Anną Potocką, starościanką jabłonowską.

Jan, rektor Jezuitów w Wilnie 1641 r. Jakub i Krzysztof, sędzia ziemski żmudzki, podpisali elekcję Jana III-go 1674 r., a Marcjan i Jakub, bracia, obiór Augusta II-go 1697 r. Tę ostatnią elekcję podpisali jeszcze: Samuel z woj. mińskim, a Jan z ziemią łomżyńską. Konstanty Antoni, regent rzeczycki 1713 r. Ignacy i Jakub podpisali manifest szlachty litewskiej 1763 r. (Vol. Leg.). Antoni, derewniczy wileński 1784 r. Kacper, rotmistrz wojsk polskich 1806 r. 

Grużewscy herbu Lubicz wylegitymowali się ze szlachectwa w końcu XVIll-go wieku w woj. witebskim, a w 1800 r. przed Deputacją Wywodową wileńską. W Galicji wylegitymowali się w sądzie grodzkim przemyskim 1782 r., w sądzie ziemskim lwowskim 1783 r., w galicyjskim Wydziale Krajowym 1901 r.

Genealogia 
(osób: 65)

• ANNA Grużewska h. Lubicz (ok. 1755-po 1786), c. Marcjana i Joanny Gintowt-Dziewiałtowskiej h. Trąby; ur. Kielmy, dawny pow. Rosienie, na Litwie; 1m. (24 X 1776 Kielmy) Stanisław Stryjeński ze Stryjnej h. Tarnawa (ok. 1745-1786), major wojsk litewskich; kapitan gwardii konnej litewskiej 1773-1775, rotmistrz karabinierów wojsk W. Ks. Litewskiego 1776, major wojsk litewskich 1786 (Kon.); 1v. (31 I 1773) Anna Dąmbska h. Godziemba (ok. 1755-10 II 1775), pułkownikówna; zm. Chruszczyna, parafia ewang. Wielkanoc, obecnie woj. małopolskie, lat 20 (ME Wielkanoc i Lucjanowice); ślub we dworze Grużewskich w Kielmach, dawny pow. Rosienie, na Litwie; 2m. (1786) Ludwik Szauman (ok. 1750-po 1786).

• JULIUSZ Antoni Jakub Grużewski h. Lubicz (1846-1889), s. Jana i Natalii Mikszewicz (Bon.); ż. (28 II 1878 Warszawa) Maria Otylia Aleksandra Durasewicz (ok. 1855-po 1878), c. Władysława i Walerii Kołyszko; pisana także: Duraszewicz; ślub w parafii św. Jana, w Warszawie (MK Warszawa: św. Jan); dzieci: Maria, Jadwiga.

Źródła: Bon. t. 7/147-150; Nies.; Urus. t. 5/30-32.