Wierzchlejski

Wierzchlejski h. Berszten II (in. Bersten) vel Wierzchleyski, rodzina pochodząca z ziemi wieluńskiej, pisała się z Gaszyna. Jej gniazdem rodowym jest wieś Wierzchlas w dzisiejszym pow. wieluńskim. Jedna gałąź osiedliła się na Rusi Czerwonej. W XIX wieku byli właścicielami m. in. wsi Poręba w Galicji.
Genealogia
(osób: 32)

• KONSTANCJA Wierzchlejska (ok. 1810-po 1840); m. Józef Milewski (ok. 1810-po 1841), ziemianin, właściciel majątku Mikorzyn k/ Konina 1841 (PSB).

• NAPOLEON (Abdon Napoleon) z Gaszyna Wierzchleyski (1807-1871), s. Pawła i Anny Dobrzańskiej, porucznik wojsk polskich, powstaniec 1831 r.; podporucznik 3 pułku ułanów, odznaczył się pod Stoczkiem, po likwidacji korpusu Dwernickiego został porucznikiem w 4 pułku ułanów; na emigracji wstąpił do legionu portugalskiego; ur. we wsi Poręba w Galicji (Bartk.); ż. Antonina Buczkowska h. Bogoria (ok. 1820-po 1881); dzieci: Bolesław, Julia.

Źródła: Bork. Rocz. t.1/577-578; Nies.; PSB; J. Bartkowski, Wspomnienia z powstania 1831 roku i pierwszych lat emigracji, Kraków 1966.

Turno

Turno h. Bończa, zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1861. 

Źródła: Bork. Sp.; Szl. Król.; Żern.

Turno h. własnego (in. Trzy kotwice), rodzina pomorska, która później osiedliła się w Wielkopolsce, a jedna jej gałąź na Wołyniu. Już w 1376 r. otrzymali od Zakonu Krzyżackiego nadanie wsi Stręczno i Kwiramy (Chwiramy, dawn. Chwirama, Chwierama) w pobliżu miasta Wałcz. Oprócz tych dóbr należały do nich Targowa Górka, Stawęczyn i Łembina w woj. kaliskim, Objezierze, Dobrzyca i Słopanów w pow. obornickim, Goniębice w pow. kościańskim, Rzeczkowo w pow. nakielskim, Borzykowo, Wrąbczyn, Adamiszcze i inne.
Herb – trzy białe kotwice odwrócone do góry, w polu czerwonym.
Genealogia
(osób: 108)
 
• DONATA (Dorota) Turno (ok. 1810-1888), c. Kazimierza i Heleny Rogalińskiej; zm. Kraków; m. Michał Gorzeński h. Nałęcz (ok. 1800-p. 1880), s. Feliksa i Anny Zienkowicz, ziemianin, oficer wojsk polskich 1831, kawaler krzyża Virtuti Militari; właściciel dóbr Witaszyce; zginął w Meksyku; dzieci: Helena Gorzeńska.

• STANISŁAW Wincenty Turno (2 VI 1866-31 VIII 1943), s. Hipolita i Marii Skórzewskiej, ziemianin, przedsiębiorca, działacz społeczno-gospodarczy; ż. (ok. 1890) Barbara Mańkowska (1870-1936), c. Napoleona i Marii Antoniny Chłapowskiej; dzieci: Jerzy, Maria, Zofia, Róża, Katarzyna. 

Źródła: Bork. Rocz. t.1/571-573; Dw. Teki; Nies. t.9/152, t.10/451-455.

Trzecieski

Trzecieski h. Strzemię, vel Trzycieski, Trzeciecki, stara rodzina małopolska, której gniazdem jest wieś Trzeciesz, inaczej Trzycież, dziś Trzyciąż w pow. olkuskim.

Tchorznicki

Tchorznicki h. Jelita vel Mniszek-Tchorznicki, Tchórznicki, Thorznicki, rodzina podlaska, wywodząca się z ziemi drohickiej, parafii Jabłonna, wspólnego pochodzenia z Paderewskimi herbu Jelita. Używali przydomku Mniszek, który jest w istocie ich pierwotnym nazwiskiem, pochodzącym od należącej do nich ok. 1400-1480 wsi Mnichowa inaczej Podborna, w ziemi mielnickiej. Kiedy nabyli w 1495 r. sąsiednią Tchorznicę (Tchórznicę) zaczęli się pisać Mniszkami Tchorznickimi (Akta Grodzkie w Drohiczynie). Jedna gałąź osiedliła się na Rusi Czerwonej i Podolu. Z tej rodziny Andrzej, kanonik łucki, oficjał podlaski 1671. W XIX stuleciu posiadali w Galicji m. in. Cucułowce w pow. żydaczowskim, oraz Lutowiska w pow. samborskim. Była też inna rodzina Tchorznickich vel Tchórznickich na Podlasiu, nieznanego herbu, pochodząca zapewne z tej samej Tchorznicy co Mniszkowie Tchorzniccy (Niesiecki). Współcześnie wielu Tchórznickich zamieszkuje w Sokołowie Podlaskim, oraz jego okolicach.
Genealogia
(osób: 87)

 

Helena Mniszkówna

(1878-1943)

• HELENA Mniszkówna v. Mniszek-Tchorznicka (24 V 1878-18 III 1943), c. Michała i Marii Peżarskiej, powieściopisarka, nowelistka, autorka romansów z życia wyższych sfer; ur. w majątku Kurczyce na Wołyniu, zm. w majątku rodzinnym Sabnie na Podlasiu; 1m. (1897) Władysław Chyżyński (zm. 1903), właściciel dóbr Platerów na Litwie; dzieci: Janina (ur. 1900) i Maria (ur. 1901) Chyżyńskie; 2m. (1910) Antoni Rawicz-Radomyski (zm. 1931), właściciel dóbr Rogale k/ Łukowa, na Podlasiu, później Kuchary k/ Drobina w ziemi płockiej; dzieci: Irena i Hanna Radomyskie (ur. 1915), bliźniaczki. 

• WŁADYSŁAW Mniszek Tchorznicki (ok. 1790-28 III 1862), s. Walentego i Rozalii Rudnickiej, działacz polityczny, ziemianin, oficer wojsk polskich; napoleoński kolega A. Fredry, kawaler francuskiej Legii Honorowej, członek Stanów galicyjskich, kapitan gwardii narodowej lwowskiej 1848, pułkownik i organizator 2 pułku ułanów na Węgrzech w 1848/49; właściciel dóbr Leśniowice, Polanka i Nadyby w pow. samborskim; 1ż. Honorata Ufniarska h. Jastrzębiec (ok. 1800-p. 1839), c. Jana, cześnika halickiego i Salomei hr. Stadnickiej h. Szreniawa, starościanki rydzyńskiej, rodzona siostra Joanny; dzieci: Maksymilian, Kazimierz; 2ż. (18 VI 1839 Ristissen k/ Ulm) Filipina hr. Butler-Clonebough genannt Haimhausen (8 XII 1820-po 1840), c. Kajetana Teobalda, generała-majora wojsk bawarskich, komendanta miasta i fortecy Würzburg, i Marii Anny von Gangreben-Oberalmen, bawarskiej damy pałacowej i damy honorowej ord. Teresy; dzieci: Anna.

Źródła: Bork. Rocz. t.1/567-569, t.2/703-705; Nies. t.9/55-57; Wikipedia.

Szeliski

Szeliski h. Lubicz, vel Sieliski, Czeliski, Szelski, w Prusach, odgałęzienie rodziny von Howenburg, która swój herb rodowy zamieniła na herb Lubicz (Żern.).

Szczepański

Szczepański h. Dołęga, dawniej Sczepański, również w wersji Szczepankowski, rodzina pochodząca z woj. płockiego, skąd przeniosła się w Krakowskie, Pomorskie i do Prus.

Świderski

Świderski h. Lubicz i Pogoń litewska. – Rodzina Świderskich herbu Lubicz, wywodzi się z Mazowsza, i od wieków używała przydomku Wągl, który w dawnych dokumentach pisany był Wangyel i Wongyel, a więc zgodnie z dzisiejszą wymową Wągiel (lub może Węgiel). Wzięli nazwisko

Strzyżewski

Strzyżewski h. Gozdawa, vel Strzeżowski, właściwie Strzyżowski, rodzina osiedlona w ziemi sanockiej, wymieniana przez Paprockiego. Pisała się z miejscowości Strzyżów w pow. pilznieńskim, gdzie dziedziczyli już w czasach Długosza. W XIX wieku byli właścicielami m. in. dóbr Brzana Dolna i Lichwin w Galicji. Zob. genealogię linii V tej rodziny w serwisie genealogicznym Genealogia okiem.
Genealogia
(osób: 39)

• ALEKSANDRA Strzyżewska (1821-1878), c. Józefa i Ludwiki Bronikowskiej; poch. cm. Rakowicki w Krakowie; m. (ok. 1840) Leon Stadnicki h. Drużyna (ok. 1810-1854), s. Sebastiana i Magdaleny Szwarzenberg-Czerny h. Nowina, wnuk Bernarda i Franciszki Chronowskiej.

• JÓZEF Strzyżowski (1768-16 III 1842), s. Wojciecha i Heleny Leszczyńskiej, właściciel dóbr Lichwin k/ Tarnowa od 1799; zm. Rzuchowa k/ Tarnowa; ż. (ok. 1820) Ludwika Bronikowska h. Osęki (1794-21 XI 1845), c. Józefa i Kunegundy Dubalskiej h. Korab; zm. Rzuchowa; 2v. za Janem Radkiewiczem; dzieci: Melania, Aleksandra, Maria (?). 

Źródła: Bork. Rocz. t.1/560; Nies. t.8/554; Pap.

Strzyżewski h. Strzemieńczyk, vel Strzyżowski, nobilitowani pod koniec XVIII wieku. Wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862.
Herb — w polu czerwonym złote strzemię trójkątne z ogniwem u wierzchu i naokoło podstawy. Nad koroną szlachecką trzy pióra strusie. Został nadany Jackowi Strzyżewskiemu 10 V 1785 r. przez króla Stanisława Augusta (Ostr.). 

• KATARZYNA Marianna Strzyżewska h. Strzemieńczyk (ok. 1775-po 1797), c. Jacka i Wiktorii Katerla; m. Antoni Brykczyński h. Gwiaździcz (ok. 1760-po 1818), szambelan Stanisława Augusta Poniatowskiego, poseł na sejm 1818; dzieci: Stanisław, Józef, Ludwika – Brykczyńscy.

• PIOTR Paweł Strzyżewski, Strzyżowski h. Strzemieńczyk (29 VI 1777-6 I 1854), s. Jacka i Wiktorii Katerla, pułkownik wojsk polskich, uczestnik wojen napoleońskich, ziemianin; adiutant przy królu saskim, w młodocianym wieku, ukończywszy kurs w Korpusie Kadetów, „wstąpił w szeregi wojskowe i w tychże, przed i po utworzeniu Ks. Warszawskiego, z chlubą uczestniczył we wszystkich kampaniach owej epoki, kawaler Orderu Krzyża Wojskowego i francuskiej Legii Honorowej” (Kur. Warsz.); jeden z dowódców wojen napoleońskich oraz powstania galicyjskiego przeciw Austrii; dziedzic dóbr Jabłoń pod Janowem Podlaskim, „znany był z wzorowego w dobrach swoich gospodarstwa, ulepszenie rolnictwa, chów owiec, plantacje drzew były szczególnym troskliwości jego przedmiotem, znaczna część topoli włoskich, którymi wysadzone są drogi Jerozolimskie w Warszawie pochodzą z jego szkółek” (Kur. Warsz.); wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, z herbem Strzemieńczyk; zm. Jabłoń, pow. Włodawa, lat 76, poch. tamże (PSB t.45/92; Szl. Król.); ż. (17 VII 1811 Włostowice) Emma Teresa Seweryna hr. Potocka z Podhajec h. Pilawa (ok. 1786-1858), c. Seweryna i Anny Teofili ks. Sapieha h. Lis; mieszkała długi czas we Florencji we Włoszech; ślub w parafii Włostowice, woj. lubelskie, miejscowość: Puławy (MK Włostowice).

Źródła: Bork. Sp. 427; Ostr. t.1/611 nr 3607, t.2/375; Szl. Król.; Żern. t.2/393.

Strumiłło

Strumiłło h. Dąbrowa i Nałęcz vel Strumiło, pierwotnie Stromiło, rodzina litewska, wywodząca swoje początki od dawnych kunigów litewskich. Niektórzy używali przydomku Pietraszkiewicz lub Pietraszkowicz, od imienia Piotra (Pietraszki), starosty drohickiego i marszałka hospodarskiego w XV wieku. Jedna gałąź, przeniosła się do Rosji i orzymała 1824 r. potwierdzenie tytułu książęcego. Pierwotnie pieczętowali się Dąbrową, dopiero później, poprzez związki małżeńskie przyjęli herb Nałęcz, czasem kładąc go obok Dąbrowy. Linia, która się przeniosła z Litwy na Ruś Czerwoną, używała samego Nałęcza. Gniazdem tego rodu jest powiat wiłkomirski, w woj. wileńskim. W XIX wieku byli właścicielami m.in. dóbr Inkietra i Skarkokłaniec w pow. wiłkomirskim, oraz wsi Błogosławieństwo n/ Niemnem, na Żmudzi. Zob. też genealogię linii II tej rodziny w serwisie genealogicznym - Genealogia okiem.
Genealogia
(osób: 28)

• JÓZEF Ignacy Antoni Strumiło (1820-1858), s. Józefa i Ludwiki Libelt, kandydat prawa i magister nauk przyrodniczych uniwersytetu w Dorpacie; właściciel dóbr Skarkokłaniec w pow. wiłkomirskim i zakładu ogrodniczego w Wilnie; ż. Maria Korwin Sarnecka h. Ślepowron (1820-po 1858), c. Wincentego z Kalusa, kapitana wojsk napoleońskich, kawalera franc. Legii Honorowej, krzyża Virtuti Militari i medalu św. Heleny, marszałka szlachty pow. lityńskiego, i Melanii Scipio del Campo; dzieci: Jan, Maria, Felicja, Lucylla.

• ZOFIA Strumiłło (24 I 1923-22 VI 1959), c. Tadeusza i Stefanii Herman, inżynier rolnictwa, lekarz weterynarii, wieloletni pracownik Zakładu Higieny Weterynaryjnej w Poznaniu; taterniczka, zginęła na grani Czarnego Szczytu (Medycyna Weterynaryjna nr 10/1959, s. 671-672, wspomnienie pośmiertne; Taternik nr 1/1960).

Źródła: Bork. Rocz. t.1/558-559, t.2/680-681.

Starzyński

Starzyński h. Doliwa vel Starzeński, rodzina wielkopolska, skąd jedna linia przeniosła się na Ruś Czerwoną, inna na Podole. Pisała się ze Starzyń, ale jej wsią gniazdową jest zapewne Starzyn k/ Chodowa w pow. łęczyckim.