Żukowski

Żukowski h. Jastrzębiec, w województwie podlaskim 1618 r., w powiecie grodzieńskim i na Podolu. Jednak zdaje się, że pierwotnym ich gniazdem jest Mazowsze, być może Żukowo, w parafii Raciąż.

Younga

Younga h. własnego (in. Junge) vel Young, Junga, Junge, Jung, Junka, rodzina pochodzenia szkockiego, już w XVI wieku w Polsce zamieszkała; pisała się "de Lenie".
Wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Polskim przed 1850 r., a w latach 1839-1851 w gub. grodzieńskiej. Otrzymali potwierdzenie szlachectwa staropolskiego w Austrii 1871 r. W XIX wieku byli właścicielami dóbr Trzcieniec, Stary Miękisz i Tuchla w Galicji.
Herb ich przedstawia — w polu czerwonym w górnej części tarczy, trzy srebrne trójkątne pola, na każdym z nich sygnet złoty, kamieniem w górę. Nad tarczą dwa hełmy, w szczycie prawego nagie ramię, trzymające w ręku strzałę źeleźcem w lewo, w szczycie lewego pół lwa wyskakującego w prawo.
Genealogia
(osób: 35)

• ROMUALD Younga (1806-po 1840), s. Józefa i Anny Konopackiej, oficer wojsk polskich 1831, kawaler Wojskowego Krzyża Zasługi; ż. (1837) Tekla Cybulska h. Prawdzic (ok. 1810-po 1840); dzieci: Zofia, Kamilla.

• MARIA Younga de Lenie (1912-po 1940), c. Stefana i Ludwiki Skarbek-Leszczyńskiej; 1m. NN. (ok. 1900-ok. 1930?); 2m. (ok. 1930) Marian Krzysztof Chełkowski h. Wczele (1909-1982), s. Józefa i Marii Donimirskiej h. Brochwicz; dzieci: Antoni Chełkowski (ur. 1940).

Źródła: Bon. t.9/89-90; Bork. Rocz. t.2/742-743.

Wołosowski

Wołosowski h. Sas, v. Wołossowski, Wołłoszowski, Wołoszowski, Wołoszewski, rodzina czerwonoruska, z Rusi Czerwonej przeniosła się do Inflant polskich, a stamtąd na Litwę; pisali się z Zubów. Do 8 V 1758 posiadali wieś Bałtyń w pow. dynaburskim, sprzedaną Konstantemu Platerowi. W XIX wieku należały do nich dobra Biruki, Bogudzienki i Sporem w Inflantach polskich, w pow. dziśnieńskim. Z nich Konstanty był podkomorzym dziśnieńskim.
Genealogia
(osób: 15)

• KAZIMIERA Wołossowska (ok. 1800-po 1830), c. Bogdana i Joanny ks. Światopełk-Mirskiej; m. (ok. 1820) Aleksander Łopaciński h. Lubicz (ok. 1790-1831), oficer wojsk polskich.

• KONSTANTY z Zubów Wołossowski (ok. 1750-24 VIII 1792), s. Jóżefa i Joanny Kassjanowicz, właściciel dóbr Biruki, Bogudzienki i Spore w pow. dziśnieńskim, podkomorzy dziśnieński; ż. Marianna Szauman h. wł. (ok. 1760-po 1790), sędzianka i chorążanka bracławska; dzieci: Konstanty.

Źródła: Bork. Rocz. t.2/739-740.

Wołodkowicz

Wołodkowicz h. Radwan (odm.) vel Wołodkiewicz, rodzina litewska, według Paprockiego przeniosła się w XVI wieku z woj. smoleńskiego do mińskiego i nowogrodzkiego. Wymieniana w Metryce litewskiej od 1528, zamieszkiwała wówczas w woj. mińskim i na Żmudzi (M. Lit.). Wołodkowiczowie byli właścicielami dóbr Wiażynek, Słobody i Słobódki w pow. borysowskim, Nowego Dworu, Dachciarówki, Balcerowszczyzny, Puryni, Sołomerecza, Starego i Krasnego Sioła w pow. mińskim, Iwańska, Czasznika i Smolaniec w pow. lepelskim, Nowodworu, Chełmii i Dauborowa w pow. wilejskim. Jedna linia zamieszkiwała w XIX wieku w Galicji, gdzie m. in. dzierżawiła dobra Brzozdowice i Zawałów, oraz posiadała majątek ziemski Horodkowo. Z nich jeden senator w latach 1658-1670.
Genealogia
(osób: 155)

• BARBARA Wołodkowicz (ok. 1735-1758), c. Michała i 1ż. Teresy Pac; m. (5 X 1755) Stefan Dominik Römer h. własnego (1721-1793), s. Stefana Jerzego i Heleny Sulistrowskiej h. Lubicz.

• IGNACY Emanuel Sykstus Wołodkowicz (1805-26 VIII 1852), s. Wincentego i 2ż. Jadwigi hr. Tyszkiewicz, ziemianin, właściciel dóbr Iwańsk i Czasznik w pow. lepelskim, oraz Słoboda w borysowskim; 1ż. (1840) Wiktoria ks. Drucka-Lubecka h. Druck (ok. 1820-1841), c. Hieronima, marszałka pińskiego i Krystyny Szczyt-Niemirowicz h. Jastrzębiec; 2ż. (21 II 1843) Alina ks. Drucka-Lubecka h. Druck (zm. po 1852), rodzona siostra pierwszej żony; dzieci: Maria, Wincenty, Jadwiga.

Źródła: Bork. Sp. 508; Bork. Rocz. t.2/737-739; Pap.; Nies. t.9/412-414.

Weyssenhoff

Weyssenhoff h. własnego (in. Łabędź odmienny), rodzina inflancka pochodzenia niemieckiego, zamieszkała głównie na Litwie i w Inflantach. Pierwotnie nosiła nazwisko Weiss (Weyss), zmienione później na Weissenhoff (Weyssenhoff) od posiadanych przez nią dóbr tej nazwy. W XIX wieku byli właścicielami m.in. majątków ziemskich: Juzynty, Tarnów Streżwald, Krewno, Koniuszki, Doroborynki i Pokrewny w pow. wiłkomirskim, Andzelmujża, Brodajż i Daugsztygal w pow. rzeczyckim.
Genealogia
(osób: 92)

• FRANCISZEK Weyssenhoff (1781-1855), s. Michała i 2ż. Teresy Rajeckiej, właściciel dóbr Juzynty, Tarnów Streżwald, Krewno; marszałek szlachty pow. wiłkomirskiego; 1ż. Brygida Narbutt (ok. 1780-ok. 1810); dzieci: Michał, Aleksander, Lucjan, Maria, Rozalia; 2ż. Emma Narbutt (ok. 1790-ok. 1820); dzieci: Otton (Otto); 3ż. Petronela Paprocka (ok. 1800-ok. 1830); dzieci: Michał, Brygida; 4ż. Aleksandra Mintowt-Czyż h. Godziemba (ok. 1800-po 1830), c. Franciszka i Teofili Radziszewskiej.

• HELENA Weissenhoff (1815-1880), c. Jana i Tekli Aleksandry Otwinowskiej, dziedziczka dóbr Samoklęski pod Lublinem; m. Lucjan Wojniłłowicz h. wł. (1817-9 IX 1894), s. Jana i Fortunaty Günther von Hildensheim, sędzia pokoju powiatu lubartowskiego, radca komitetu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie; dziedzic dóbr Puzów w pow. nowogródzkim; będąc bezdzietnym, przekazał te dobra swemu stryjecznemu bratankowi Edwardowi, a sam przesiedlony manifestem cesarza Aleksandra II z 1858 do Królestwa Polskiego, osiadł w dobrach żony, Samoklęskach pod Lublinem; tam sprawował urząd sędziego pokoju powiatu lubartowskiego przez 20 lat, później powołany został na członka dyrekcji głównej, następnie komitetu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie; w 1861 przewodniczył wyborom do rady powiatowej w Lubartowie; w 1880 mieszkał w Warszawie, we własnej willi przy ul. Chmielnej 1564 (Żych.; Dz. Pozn.).

Źródła: J. Weyssenhoff, Kronika rodziny Weyssów-Weyssenhoffów, Wilno 1935; Bork. Rocz. t.2/725-727.

Wernicki

Wernicki h. Łagoda (in. Wierzynkowa), według Borkowskiego – rodzina małopolska, pochodząca od Wierzynka (zm. 1368), podskarbiego króla Kazimierza Wielkiego, i od Stanisława, oboźnego polnego litewskiego (zm. 1624). Dawniej zwani Werenkami, Wernkami i Werneckimi. W XIX wieku byli właścicielami m. in. dóbr Gadynowa i Lachowic w Galicji, w pow. stryjskim. Herbarze wymieniają także Wernickich herbu Werona w ziemi warszawskiej, właścicieli dóbr Świdry w XVIII wieku, nobilitowanych w 1790 r.
Genealogia
(osób: 29)

• JÓZEF Wernicki (1835-17 II 1906), s. Feliksa i Julii Mańkowskiej, doktor medycyny, poseł na sejm galicyjski, prezes rady powiatowej czortkowskiej, później żydaczowskiej, ziemianin; właściciel dóbr Lachowice w pow. stryjskim (k/ Żywca?), oraz Biała w pow. czortkowskim; zm. Lwów; ż. (1869 Lwów) Ludwika hr. Zborowska h. Jastrzębiec (1855-po 1882), c. Prospera z Dębowca i Emilii hr. Wodzickiej h. Leliwa; dzieci: Kazimierz, Maria, Władysław. 

• ZOFIA Konstancja Wernicka (1874-po 1900), c. Wacława i Elżbiety Marianny Lilpop; m. Bronisław Jan Lilpop (1872-1921), s. Edwarda i Marii Karoliny Werner; dzieci: Irena, Aniela, Stanisław, Bogusław, Maria – Lilpopowie.

Źródła: Bork. Rocz. t.2/724-725; Nies. t.11/473; Stup. t.3/173.

 

Wernicki h. Werona, w pow. warszawskim i rówieńskim. Zostali nobilitowani 1790 r., wraz z dziedzicznym szlachectwem otrzymując herb Werona. Nobilitację otrzymał Franciszek Wernicki, właściciel dóbr Świdry w ziemi warszawskiej (Con.). Ich pierwotnym nazwiskiem było zapewne Werni.

• STANISŁAW Franciszek Wernicki h. Werona (ok. 1780-po 1837), s. Franciszka i Teresy Markowskiej (Makowskiej?), dziedzic dóbr Łętowo na Mazowszu; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1837 r. z herbem Werona, zapisany do ksiąg szlachty guberni lubelskiej, oddział podlaski (Szl. Król.; Sęcz.); ż. (20 VII 1814 Warszawa) Anna Eleonora Chrzanowska (ok. 1795-po 1816), c. Kajetana i Anny Rogowskiej; ślub w Warszawie (MK Warszawa: ASC Cyrkuł III); dzieci: Michał.

Źródła: Bork. Sp. 486; Nies. t. 11/473; Sęcz.; Stup. t. 3/173; Szl. Król.; Żern. t. 2/496; T. Gajl, Herbarz polski online.

Wąsowicz

Wąsowicz h. Łabędź vel Dunin-Wąsowicz, rodzina małopolska, pochodząca od zapiastowskich „comesów” Duninów ze Skrzynna. Od męża walecznego Wąs zwanego, najpierw nazywani Wąsami ze Smogorzowa, później Duninami-Wąsowiczami (Bork.). Pisali się z Wielkiego Skrzynna i Smogorzowa w pow. opoczyńskim. 
Z czasem rozdzielili się na gałęzie: 1) gałąź Piotra na Przystałowicach (Jedlnej), 2) Mikołaja na Czyżykowie, 3) Mateusza na Bielejowicach (Mroczkowie), 4) Wacława na Smogorzowie. Jedna gałąź otrzymała tytuł hrabiowski w Rosji 11 X 1820 , a w Austrii 11 VII 1840, lecz wygasła po mieczu 1864.
W XIX wieku Dunin-Wąsowiczowie byli właścicielami m. in. dóbr Mokotów, Jabłonna, Lipniki, Lichwin, Golinki, Wasylkowce, Kociubińce, Drożęcin, Kulesze, Stawki, Rusaki, Swiranki, Uhań, Wir, Góry w większości w Galicji, Jasień, Kamienie, Kmicie, Tłuchówek, Wyczałkowo i Zaduszniki w pow. lipnowskim, Martynowo w pow. lubelskim, Krajewo w pow. opoczyńskikm, Konary, Kossów, Kozienice, Zakrzowska Wola w pow. radomskim, Heljanów na Litwie, w pow. święciańskim.
Genealogia
(osób: 220)

• STANISŁAW Dunin-Wąsowicz (1785-1864), s. Antoniego i 2ż. Marii Niemirowicz, generał wojsk polskich, adiutant Napoleona I, ziemianin; służbę wojskową rozpoczął 1 IV 1809 w wojsku Ks. Warszawskiego w stopniu podporucznika, uczestnik kampanii 1809, służąc kolejno w 2 pułku ułanów i w 10 pułku huzarów, 17 II 1811 przeszedł do pułku szwoleżerów gwardii w stopniu porucznika 2 klasy, a 1 VI 1812 został porucznikiem 1 klasy i był przez pewien czas adiutantem gen. W. Krasińskiego; w trakcie kampanii 1812 awansował na kapitana, patent z 29 XII 1812; od 4 VII 1812 pełnił obowiązki attache a la maison przy Napoleonie; 24 X 1813 awansował na szefa szwadronu, a 2 IV 1814 na pułkownika; po upadku Napoleona, od 14 X 1815 w armii Królestwa Polskiego, lecz już w 1818 otrzymał dymisję; po wybuchu powstania listopadowego był szefem osobistego sztabu gen. Chłopickiego, a rozkazem z 26 I 1831 objął obowiązki szefa przybocznego sztabu gen. Radziwiłła, 26 IV został dowódcą 1 brygady jazdy w dywizji rezerwowej, a 12 V 1831 awansował na generała brygady, 20 VIII przeniesiony do 2 dywizji jazdy; 29 IX 1831 otrzymał dymisję i przebywał przez pewien czas w Galicji, a następnie we Francji (M. Tarczyński, Generałowie powstania listopadowego, Warszawa 1988); kawaler maltański, kawaler orderów Legii Honorowej, Virtuti Militari i obojga Sycylii; otrzymał tytuł hrabiowski w Rosji 1820; właściciel dóbr Martynów (Martynowice?) w pow. lubelskim, później Zator w Galicji; ur. na Wołyniu, zm. we Francji; ż. Anna hr. Skumin-Tyszkiewicz h. Leliwa (1776-16 VIII 1867), c. Ludwika, marszałka sejmowego 1778, hetmana polnego litewskiego 1780, członka Rady Nieustającej i marszałka wielkiego litewskiego, i Konstancji ks. Poniatowskiej h. Ciołek, podkomorzanki wielkiej koronnej, właścicielka dóbr Mokotów i Jabłonna; ur. w Paryżu; 1v. żona (1805 Wilno, rozwiedzeni) Aleksandra Stanisława hr. Potockiego, senatora-kasztelana Królestwa Polskiego; dzieci swoich zdaje się nie mieli; ich przybraną córką była Matylda Dunin h. Łabędź.

• ZOFIA Dunin-Wąsowicz (ok. 1790-17 X 1882), c. Józefa i Marii Popiel; 1m. Henryk Potkański h. Brochwicz II (ok. 1780-ok. 1830); 2m. Ludwik Łempicki h. Junosza (ok. 1790-1870), senator-kasztelan Królestwa Kongresowego.

Źródła: Bon.; Bork. Rocz. t.2/718-724; Nies. t.9/246-248; Szl. Gal.; Krzep. Młp.;Urus.

Wawrowski

Wawrowski h. Jastrzębiec, rodzina wielkopolska, według Borkowskiego nazwana tak od dóbr dziedzicznych Wawrowo w woj. płockim. W rzeczywistości wzięła nazwisko od wsi Wawry w pow. kaliskim. Z niej N. sędzia krakowski 1368, wymieniany w Statucie Łaskiego (f. 77), Jan de Wawry, wojski i pisarz kaliski 1621. W XIX wieku byli właścicielami dóbr Bachórze w pow. konstantynowskim, gub. siedleckiej.
Genealogia
(osób: 21)

• KATARZYNA (Marianna Katarzyna) Wawrowska (17 III 1842-po 1870), c. Wojciecha i Marcjanny Bibianny Słodowicz; ur. Kłodzisko k/ Biezdrowa (MK Biezdrowo); m. (1867 Biezdrowo) Antoni Plewkiewicz (1832-po 1870); dzieci: Jan Plewkiewicz (ok. 1870-1939).

• PAWEŁ (Higin Paweł) z Wawrowa Wawrowski (ok. 1800-po 1842), s. Franciszka i NN., sędzia trybunału płockiego, prokurator królewski przy tymże trybunale, sędzia apelacyjny w Płocku, radca stanu, prezes trybunału gubernii siedleckiej; kawaler orderu św. Stanisława 2 klasy, św. Anny 3 klasy, odznaczony honorową odznaką za nieskazitelną służbę; otrzymał przyznanie dziedzicznego szlachectwa dyplomem Heroldii Królestwa Polskiego 20 VII 1842; ż. Maria Nowodworska h. Nałęcz (ok. 1810-1868); dzieci: Franciszek.

Źródła: Bork. Rocz. t.2/717; Dw. Teki; PSB.

Treter

Treter h. Szreniawa (in. Szreniawa bez krzyża, tj. Drużyna), vel Tretter, rodzina pomorska, nobilitowana w Polsce 1669 i 1676, pisała się z Lubomirza. Owa gałąż, która uzyskała nobilitację pochodziła z Poznania, zamieszkiwała na Podlasiu (albo jedynie piastowała tam urzędy ziemskie), by ostatecznie osiąść na Rusi Czerwonej i na Podolu. Z tej rodziny: Tomasz (zm. 1609), doktor prawa, kanonik warmiński, sekretarz królowej Anny Jagiellonki, autor cennych dzieł; Maciej Kazimierz (zm. 1692), łowczy podlaski, kawaler orderu Złotej Ostrogi. W XIX wieku byli właścicielami dóbr Dźwinacz, Niwki, Bużce i Łonie w Galicji, Laszki Królewskie w pow. przemyślańskim, Remizowce w pow. złoczowskim. Treterowie zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. Herb ich – Szreniawa bez krzyża, a na hełmie smok.
Genealogia
(osób: 30)

• ALEKSANDRA z Lubomirza Treter (ok. 1830-po 1855), c. Wiktoryna i 2ż. Marii bar. Lassolay; m. (ok. 1855) Henryk Haller de Hallenburg (ok. 1830-po 1855).

• HILARY Jan z Lubomirza Treter (1825-po 1855), s. Aleksandra i Konstancji Łodyńskiej, właściciel dóbr Laszki Królewskie w pow. przemyślańskim, sędzia i prezes rady powiatowej w Przemyślanach; ż. (ok. 1855) Józefa Małgorzata Treter h. Szreniawa (ok. 1830-po 1855), c. Wiktoryna z Niwek, kapitana wojsk polskich i Leokadii Skórskiej h. Jastrzębiec; dzieci: Piotr, Adam.

Źródła: Bork. Rocz. t.2/705-707; Nies.

Tański

Tański h. Jastrzębiec, na Mazowszu, pisali się z Tańska („na Tańsku”). Jak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego – Tańsk, w parafii Dzierzgowo, to „nazwa pierwotna rozległego obszaru (okolicy szlacheckiej) nad bagnami Niemyje, w pow. przasnyskim (na granicy mławskiego).