Giżyński

Giżyński h. Dołęga, vel Girzyński, Giziński, Gizieński, Gizeński etc., drobna szlachta w ziemi dobrzyńskiej i mławskiej, pisali się z Giżyna, inaczej Gizina. Są niewątpliwie jednego pochodzenia z Mazowieckimi tego herbu.

Być może pochodzą od Jakuba Mazowieckiego Podkonicza vel Wilka występującego w aktach 1543-1568, notorycznego Dołęgi (Bil.). Gniazdem ich są Giżyno in. Gizino (już nie istniejące) oraz Giżynko, w ziemi dobrzyńskiej, w parafii Ruże, pow. rypiński, gdzie są notowani w aktach już w XVI wieku. Później dziedziczą też we wsi Gizino (Giżyno), w pow. mławskim, w parafii Unierzyż. 

Współwłaścicielami Giżynka, w ziemi dobrzyńskiej, byli w 1564 r. Jakub, Marek i Stanisław Giżyńscy (Paw.). Wyroki lubelskie wspominają o Janie Giżyńskim, synu Jana i Katarzyny Zakrzewskiej, pod 1598 r.

Anna Giżyńska za Adamem Świnką Zielińskim 1622 r. Walenty Giżyński i Paweł Giziński, pisali się z ziemią dobrzyńską, na elekcję Augusta II-go 1697 r. Wojciech, burgrabia płocki 1754 r. Franciszek Giziński z woj. płockim, a Ignacy z pow. mozyrskim, podpisali elekcję 1764 r. Jan Giziński, brat zmarłego Piotra, sprzedaje Gackiej dwa dworki przy ulicy Wierzbowskiej w Warszawie 1771 r. Michał, rotmistrz powiatu bracławskiego i brat jego Ignacy, kwitują Krasińskiego 1790 r. 

Gizińscy vel Giżyńscy herbu Dołęga wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862.

Genealogia
(osób: 47)

• ANTONI Giziński h. Dołęga (ok. 1784-1838), s. Ignacego i Franciszki Leskiej, pisarz komory celnej w Płocku; dziedzic wsi Łukomie, parafia Łukomie, w dawnym pow. lipnowskim, obecnie pow. Rypin; wylegitymował się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym 1837 r. z herbem Dołęga; zm. Łukomie, lat 54, żona Katarzyna z d. Kraziewicz; w aktach także: Gizinski (Bon.; Urus.; MK Rypin); ż. (28 IX 1825 Rypin) Katarzyna Kraziewicz (ok. 1800-po 1842), c. Jakuba i Bogumiły Nowackiej; w aktach także: Krazewicz; ślub w parafii Rypin, miejscowość: Rypin (MK Rypin); 2v. (1842 Płock) Henryk Fabian Karol Zambrzycki (ok. 1780-po 1842), s. Antoniego i Wiktorii Ubysz h. Cholewa; ślub w parafii św. Bartłomieja, w Płocku (MK Płock: św. Bartłomiej); dzieci: Scholastyka, Wiktoria.

• MARCJANNA Giżyńska h. Dołęga (ok. 1720-po 1781), c. Walentego i Zofii Radeckiej; żona Stefana Bokszy (Boxy) Szumskiego 1759 r.; już jako wdowa po tym Stefanie, siostra rodzona i spadkobierczyni ol. Katarzyny i Marianny GG., do podniesienia sum na Rogowie, dziedzicznym Marcina Nosalskiego (Nossalskiego, Massalskiego?), skarbnikowicza czerniechowskiego, i Anieli z Maskowskich (Miaskowskich?), małżonków, mianuje 1780 r. plenipotentem „genera” swego Franciszka Watta Kosickiego; w aktach także: Marianna Giżyńska, Gieżyńska, błędnie: Gieryńska (Dw. Teki; AGZ Poznań); m. (ok. 1745) Stefan Boxa Szumski h. Oksza? (ok. 1710-1759/80), komisarz województw wielkopolskich, mianowany 1 III 1742 r. (ibid.); ci Szumscy wywodzą się może od Rejów z Szumska.

Źródła: Antoni Biliński, Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów, Warszawa 1932; Bon. t. 6/58, 68; Dw. Teki (Regesty); Nies. t. 11/139; SGKP t. 2/577; Urus. t. 4/168.