Grotowski

Grotowski h. Rawicz, stanowią niewątpliwie odgalęzienie średniowiecznego rodu rycerskiego Grotów herbu Rawicz. Niektórzy z Grotowskich używali przydomku Preyss.

Ich majątkiem gniazdowym jest wieś Grotowice, w parafii Rzeczyca, w dawnym pow. rawskim (brzezińskim), obecnie pow. Tomaszów Mazowiecki. Bracia Mancin i Grot z Gowarczowa i Grotowic, mają sprawę w Łęczycy 1398 r. Trzecim ich bratem był zapewne Otha (Otto) Grotowski vel Goworzyczewski, który świadczył Męcinie 1389 r. (Akta łęczyckie). W 1576 r. Stanisław, syn Jana Kozaka, Maciej i Jerzy, Jan i Maciej, Jakub Kozak i Szymon Grotowscy, dziedzice Grotowic i Brzegu, a Maciej i Jerzy, części Mroczkowic (Paw.).

Jerzy Grotowski, podstarości piotrkowski 1579 r. Franciszek, podstarości rawski 1592 r. Zygmunt, pleban odrzywolski i proboszcz rawski 1716 r. Kazimierz, sędzia kapturowy rawski 1733 r. Michał, kanonik inflancki 1736 r. Kacper, sędzia ziemski rawski 1767 r.

W kościele w Jędrzejowie znajdują się pomniki: Adama z Grotowic, dziedzica na Lścinie, żonatego z Barbarą z Krzykos Jakubowską, zmarłego 1620 r. w 70. roku życia i Jana, także dziedzica na Lścinie i Rakówku, żonatego z Jadwigą z Grabiszyc Brandysówną, pisarzówną ziemską zatorską, a zmarłego 1625 r., w 33. roku życia, obu dzielnych wojowników (Star. Mon.).

Tomasz z woj. rawskim, podpisał obiór Jana Kazimierza 1648 r., a Andrzej, Jan, dwóch Józefów, dwóch Stanisławów i Zygmunt z woj. sandomierskim i Stanisław z woj. łęczyckim, elekcję Augusta II-go 1697 r. Grzegorz, poseł rawski na Sejm Czteroletni, sprzedał Jankowice w ziemi rawskiej Kozietulskiemu 1788 r. Tenże Grzegorz, sędzia apelacyjny w Warszawie 1807 r.

Grotowscy herbu Rawicz wylegitymowali się ze szlachectwa w sądzie ziemskim pilznieńskim 1782 r., w Galicji zachodniej 1803 r., w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862, zostali zapisani m.in. do ksiąg szlachty ówczesnej guberni radomskiej, oddział kielecki. Herbarze wymienieją także innych Grotowskich – herbu Kuszaba oraz herbu Przerowa, jednych i drugich z Grotowa, w ziemi czerskiej, w pow. grójeckim.

Genealogia
(osób: 58)

• LEON Grotowski h. Rawicz (1834-po 1872), s. Franciszka Aleksandra i Marii Ostaszewskiej, poseł do Rady Państwa w Wiedniu, ziemianin; właściciel dóbr Jaćmierz k/ Wzdowa, pow. sanocki (Bon.; Bork.); ż. (1866 Jaćmierz) Maria hr. Starzeńska h. Lis (1845-po 1872), c. Adama i Celiny hr. Badeni h. Bończa; dzieci: Stefan, Władysław.

• MARIANNA Grotowska h. Rawicz (ok. 1755-1831), c. Kacpra i Konstancji Dobieckiej h. Osoria; była za Antonim Kozietulskim, starostą będzińskim; zm. Kraków (Bon.); m. (ok. 1775) Antoni Kozietulski h. Abdank (ok. 1740-po 1796), s. Rafała i Zuzanny Turowskiej, starosta będziński; kawaler Orderu Św. Stanisława 1791 r., komisarz cywilno-wojskowy ziemi czerskiej; postanowieniem Konstytucji Koronnej otrzymał za zasługi 1775 r. w posiadanie emfiteutyczne na lat 50, starostwo będzińskie z przyległościami, należące poprzednio do Dembowskiego; dzieci: 1/ Jan Leon Hipolit bar. Kozietulski (4 VII 1778-3 II 1821), pułkownik wojsk polskich, uczestnik kampanii napoleońskich, sławny dowódca szwoleżerów polskich, prowadził szarżę szwoleżerów na przełęczy Somosierra 30 XI 1808; zm. Warszawa, po ciężkiej chorobie, poch. kościół parafialny Belsku Dużym, wsi między Mogielnicą a Grójcem (PSB t. 14/629); 2/ Klementyna Kozietulska.

Źródła: Bon. t. 7/126-129; Nies.; Sęcz.; Urus. t. 5/14-15, t. 14/338.