Zyrzyński

Zyrzyński h. Janina, vel Zerzyński, Żerzyński, Zeżyński, Zyżyński, Rzyżyński, Rzeżyński, właściwie Żyrzyński, Żyżyński, pisali się z Zyrzyna i Łubawicy w pow. lubelskim i chełmskim 1662, 1697, 1764 (Con.). Ich gniazdem rodzinnym jest Żyrzyn (niekiedy Żyżyn), obecnie siedziba gminy i parafii, pow. Puławy, woj. lubelskie. W 1531 r. wieś ta należała do parafii Końskowola, zaś w 1676 r. do parafii Gołąb i w tymże ostatnim roku jedna część należała do kolegium jezuitów, 3 części do Żyrzyńskich i jedna część do Truskowskiego (Paw. Małop. 359). Kościół we wsi erygował r. 1675 ks. Wojciech Rejmiński, proboszcz w Gołębiu, i Stanisław Żyrzyński, dziedzic w Żyrzynie. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862 – jako Zyrzyńscy herbu Janina. 
W Wielkopolsce mieszkała w XVII wieku gałąź Zerzyńskich herbu Kościesza, wywodząca się ze wsi Zerzeń, w ziemi warszawskiej.

Żabiński

Żabiński h. Łodzian, zapewne potomek Łodziców Żabińskich, otrzymał prawo nowego szlachectwa w Królestwie Polskim 1842 r. wraz z herbem Łodzian.
Herb — w polu czerwonym złota łódź z masztem i chorągiewką srebrną na której gwiazda sześciopromienna złota. Nad hełmem w koronie trzy pióra strusie.

Żarnowski

Żarnowski h. Rogala, vel Bibersztein-Żarnowski, Zarnowski, Ziarnowski, Żarnoski, w dawnym woj. płockim (Nies.), w ziemi wiskiej 1500. 

Żdżarski

Żdżarski h. Gozdawa, vel Zdżarski, Zdziarski, Zdzarski, w ziemi płockiej 1584 (Pap.), warszawskiej 1648, na Podlasiu 1696 (Con.). Są jednego pochodzenia z Giżyckimi.

Żebrowski

Żebrowski h. Jasieńczyk, vel Ziebrowski, Żebroski, na Mazowszu i Podlasiu. Używali różnych przydomków m. in. Choszczyk, Ciok, Flesz, Graczyk, Grzegorczyk, Kolnik, Marczyk, Olejarczyk, Paproszek, Ruszczyk, Skorupa.

Żelazkowski

Żelazkowski h. Rawicz, vel Żelaskowski, Zielazkowski, Zielaskowski, Żelazkoski etc., w ziemi rawskiej 1674, 1697 (Con.). Według herbarzy jest to gałąź rodziny Żelazo herbu Rawicz, która zmieniła nazwisko na Żelazkowski. Byli też Żelazowscy tego herbu. Żelazkowscy zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. Z tej rodziny: Szymon Żelazkowski, poseł na sejm, podpisał elekcję Jana III w 1674 r. z woj. rawskim (Nies.). Jakub, burgrabia rawski 1779 (MK Żelechlinek).

Żelazowski

Żelazowski h. Jastrzębiec, vel Zielazowski, Żelazoski, Zelazowski, na Mazowszu i Podlasiu, w ziemi nurskiej i liwskiej 1697 (Con.). Licznie rozrodzona, drobna szlachta tego nazwiska mieszała we wsi Żelazów, dawniej Żelazowo, powiat Węgrów, gmina i parafia Korytnica.

Żeleski

Żeleski h. Dołęga, vel Zieleski, Żelewski, Żelowski, Zelewski, Zalewski, według dawnych heraldyków pochodzą z Żelaznej w Łęczyckiem. Zatem ich wsią gniazdową była zapewne Stara Żelazna, położona obecnie w woj. łódzkim, pow. Łęczyca, gmina Daszyna. Notowani w aktach w Wielkopolsce 1581, w ziemi chełmińskiej 1763. Stanisław Żeleski, poseł na sejm z Wielkopolski 1591. Samuel, dziedzic dóbr Łagiewniki (dziś przedmieście Łodzi), w woj. łęczyckim, w roku 1677 zaczął fundować w Łagiewnikach konwent OO. Franciszkanów (Nies.). Żelescy herbu Dołęga zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862.
Żelescy niewiadomego herbu, być może właśnie Dołęgowie, dziedziczyli w 1576 r. na 2 łanach w 5 działach we wsi Żelazna w parafii Magnuszew, pow. Kozienice (Paw.).

Żelkowski

Żelkowski h. Dąbrowa, vel Zielkowski, Zelkowski, Zielkoski, Żelkoski, Żełkowski, Ziełkowski, Zełkowski, licznie rozrodzeni na Mazowszu, a później na Podlasiu i w ziemi sandomierskiej 1577 (Con.).

Żmijewski

Żmijewski h. Szreniawa (in. Śreniawa, Srzeniawa), vel Żmijeski, Żmijowski, Żmijoski, Zmijowski, na Mazowszu. Jest to niewątpliwie odnoga Żmijewskich herbu Ślepowron (Jastrzębiec).