Witosławski

Witosławski h. Jastrzębiec (in. Boleścic), vel Bolesta-Witosławski, Witosłaski, rodzina mazowiecka wywodząca się ze wsi Witosławice, w pow. płockim, w parafii Drobin.

W 1827 r. było w Witosławicach 4 dymy (gospodarstwa) i 28 mieszkańców. Wieś stanowiła wówczas jedną całość ze wsią Kłaki. Na Witosławicach musieli Boleścice dziedziczyć już w XIV wieku, a stamtąd rozeszli się po różnych stronach dawnej Rzeczypospolitej. 

Pierwszym znanym przedstawicielem rodu jest Mikołaj z Witosławic herbu „Bolesty” (clenodio Bolesty), który należał do tych Boleściców, których książę mazowiecki Siemowit obdarzył przywilejem wydanym w 1408 r. w Płocku.

W czasach Paprockiego (1584) Stanisław Witosławski był sędzią ziemskim zawkrzeńskim. Do tej rodziny należą zapewne Witosławscy zamieszkali w XVII-XIX wieku w pow. pułtuskim i ciechanowskim, m.in. w parafiach Ciemniewko, Klukowo i Sońsk.

Genealogia
(osób: 25)

• KATARZYNA Witosławska h. Jastrzębiec (ok. 1860-po 1880), c. Paulina i Konstancji Witkowskiej (Wilkowskiej); ur. zapewne Bądkowo, parafia Sońsk, pow. Ciechanów (MK Sońsk); m. (1879 Sońsk) Jan Zieliński (ok. 1850-po 1880), s. Ignacego i Rozalii Szymańskiej; ślub w parafii Sońsk (MK Sońsk).

• PAULIN Witosławski h. Jastrzębiec (1827-1867), s. Kazimierza i Marianny Mrozowskiej; zamieszkały Bądkowo in. Bątkowo, parafia Sońsk, pow. Ciechanów; ur. zapewne Ślubowo, parafia Klukowo, pow. Pułtusk, chrz. 1827, zm. Bądkowo, parafia Sońsk, lat 40, uwagi: żona Konstancja z Wilkowskich! (MK Sońsk); ż. (1854 Gołymin) Konstancja Witkowska (1832-po 1868), c. Józefa i Katarzyny Krupickiej; w aktach także: K. Wilkowska; ślub w parafii Gołymin, pow. Ciechanów, uwagi: on kawaler lat 27, ona panna lat 22 (MK Gołymin); 2v. (1868 Sońsk) Marcin Maziński (ok. 1830-po 1868), s. Jana i Marcjanny Szcześniak; ślub w parafii Sońsk, miejscowość: Bątkowo, uwagi: ona wdowa z d. Witkowska, 1v. Paulin Witosławski (MK Sońsk); dzieci: Katarzyna, Jan, Ludwika.

Źródła: Bork. Spis 501; Kap. nr 590, s. 455; Nies. t. 9/366; SGKP t. 13/674. 

Witosławski h. Nieczuja, vel Witosłaski, rodzina małopolska, pochodząca z Witosławic, w dawnym pow. opatowskim. 

Według dawnych heraldyków, wywodzą się z woj. sandomierskiego, skąd się przesiedlili na Ruś Czerwoną. Pisali się w XVIII stuleciu „z Sielca”, który to przydomek przynależy rodzinie Witosławskich herbu Prawdzic. 

Wytłumaczenie tej zagadki podaje Niesiecki w swoim Herbarzu (t. 9/366): „kładzie tu Okolski (tj. pod Nieczujami) tych, co się z Sielca piszą, ale ich i pod herbem Prawdzic położył, dokąd należą”. A zatem, Nieczuje Witosławscy pisali się „z Sielca” prawdopodobnie pod wpływem błędnych informacji zawartych w Herbarzu Okolskiego!

Ich majątkiem gniazdowym jest wieś Witosławice, w parafii Waśniów, obecnie pow. Ostrowiec Świętokrzyski. W połowie XV wieku wieś ta była własnością Nieczui, Gulacza, Grabowca, Grabionka, miała 2 łany kmiece, 2 karczmy, z których dziesięcinę, wartości 2 grzywien, dawano prepozyturze kieleckiej. Na terenie wsi były cztery dwory rycerskie, które dawały dziesięcinę plebanowi w Waśniowie (Długosz, Lib. Ben. t. 1/442, t. 2/474). Wśród właścicieli tych Witosławic, musieli być także Rawicze Witosławscy, których wymieniają dawne herbarze.

Według regestów poborowych powiatu sandomierskiego z 1508 r., wieś Witosławice, w części dziedzictwo Andrzeja Witosławskiego, dawała gr. 10. W 1578 r. Witosławscy płacili od 2 łanów, 2 zagrodników z rolą (Pawiński, Małop. 195, 459). W 1827 r. wieś ta liczyła 114 mieszkańców, zamieszkałych w 19 gospodarstwach (dymach).

Z tej rodziny: Michał (zm. 1769), kanonik przemyski, kustosz kolegiaty jarosławskiej, biskup sufragan przemyski 1768-1769, biskup belineński. Antoni, sędzia grodzki halicki, ożeniony z Odrzywolską. Ignacy, oboźny polny koronny 1778 r.

Witosławscy herbu Nieczuja wylegitymowali się ze szlachectwa w Galicji 1782 i 1847 r.

Genealogia
(osób: 26)

• EUGENIUSZ Witosławski z Sielca h. Nieczuja (ok. 1812-7 I 1885), s. Ignacego i Rozyny Dembowskiej h. Jelita, właściciel ziemski; mieszkał 1859 r. w Warszawie; studiował na Uniw. Warszawskim, na wydziale prawa i administracji, sekcja prawa i admin., wpis 15 IX 1829 r.; zm. Kraków, lat 73, poch. cm. Rakowicki, kwatera W, rząd wsch., miejsce 10 (Rafał Gerber, Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny, s. 234; MK Kraków: św. Anna; Cm. Rak.); ż. (ok. 1830) Jadwiga Dembowska h. Jelita (ok. 1814-1903), c. Konstantego i Heleny Witosławskiej z Sielca h. Nieczuja; dzieci: Antoni, Rozyna, Konstanty, Helena, Teresa, Zofia, Maria.

• STANISŁAWA Henryka Witosławska z Sielca h. Nieczuja (ok. 1870-po 1894), c. Antoniego i Henryki Dołżyckiej; w aktach także: Nieczuja Witosławska; m. (1893 Lwów) Ryszard Jan Hausner (9 IV 1868-1925), s. Karola i Franciszki Dreiseidel, generał brygady Wojska Polskiego; oficer austriackiej piechoty; w WP XI 1918-VI 1919 dowódca 39 pułku piechoty, generał brygady z 1 VI 1919; od I 1923 w stanie spoczynku; zm. Lwów, poch. Cm. Łyczakowski (Tad. Kryska-Karski, St. Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa 1991); ślub w parafii św. Andrzeja, we Lwowie (MK Lwów: św. Andrzej); dzieci: 1/ Maria Julia Henryka Franciszka Hausner (ur. 1894); ur. Lwów, chrz. 1894 (MK Lwów: św. Andrzej).

Źródła: Bork. Spis 501; Nies. t. 9/366-367; Pap.; SGKP t. 13/674; Szl. Gal. 277.

Witosławski h. Prawdzic, wygasła już prawdopodobnie rodzina wielkopolska, jednego pochodzenia z Rynarzewskimi i Latalskimi herbu Prawdzic. 

Niesiecki pisze, że mieli przybyć z Niemiec do Polski za czasów Krzyżaków. Dziedziczyli niegdyś na Kłecku i Siedlcu (pod Żninem) i z tego ostatniego pisali się „z Sielca (właściwie Siedlca, de Siedlec) na Witosławiu”. 

Majątkiem od którego wzięli nazwisko jest wieś Witosław, leżąca obecnie w woj. kujawsko-pomorskim, gm. Mrocza, pow. Nakło. Niektórzy badacze sugerują jednak wieś o tejże nazwie w pow. kościańskim. Ci Witosławscy mieli posiadać tytuł hrabiowski Państwa Rzymskiego uzyskany 1516 r.

Z tej rodziny: Benedykt z Sielca, rotmistrz królewski. Janusz z Sielca (zm. 1632), kasztelan inowrocławski w latach 1626-1630, dziedzic na na Sypniowie i Witrogoszczy, żonaty z Anną Żalińską z Żalna. Andrzej, elektor z woj. kaliskiego, a Piotr z poznańskiego, podpisali elekcję króla Władysława IV w 1632 r.

Genealogia
(osób: 32)

• ANDRZEJ Witosławski z Sielca h. Prawdzic (ok. 1600-p. 1651), s. Janusza i Anny Żalińskiej h. Poraj, kasztelanic inowrocławski, dworzanin pokojowy JKMci (Dw. Teki; AGZ Kcynia); dziedzic dóbr Maławieś z folwarkiem Mikołajewo, w pow. nakielskim; dobra te nabył 1641 r. od Eremiana Dembińskiego (AGZ Poznań); ż. (ok. 1630) Zofia Smoszewska ze Smoszewa in. Smuszewa h. Topór (ok. 1610-po 1651); 2v. Stanisław Pogorzelski „Pasikoń” z Pogorzeli h. Wczele, kasztelan kaliski, starosta powidzki; dzieci: Katarzyna.

• KATARZYNA Franciszka Witosławska z Sielca h. Prawdzic (ok. 1635-1678), c. Andrzeja i Zofii Smoszewskiej ze Smoszewa h. Topór (Smuszewskiej, 2v. Pogorzelskiej); „pani wielkiej pobożności, co jej przyznaje nagrobek w Pakoszczy (tj. Pakości) w kaplicy Działyńskich” (Nies.); Adam W. z Sielca, w imieniu swoim i Katarzyny ol. Andrzeja W. dworzanina pokojowego JKMci, z Zofii Pogorzelskiej ze Smoszewa córki, nepotki swej i pupilki małoletniej, mianuje 1651 r. plenipotentów (Dw. Teki; AGZ Kcynia); poch. Pakość (MK Tuczno); m. (1655) Zygmunt Franciszek Działyński z Kościelca h. Ogończyk (ok. 1620-9 II 1685), s. Pawła i Izabeli Grudzińskiej h. Grzymała, wojewoda kaliski; starosta inowrocławski 1650-1660, łowczy wielki koronny 1660, wojewoda brzeski kujawski 1661, kaliski 1678; właściciel dóbr Pakość, gdzie ufundował Kalwarię; poch. Pakość, w kościele (PSB t. 6); dzieci: Maciej, Paweł, Jan, Jakub, Helena – Działyńscy.

Źródła: Bork. Spis 501; Dw. Teki (Regesty); Nies. t. 9/367; Pap.