Estka

herb Estken I 
(Ostr.)

Estka h. Estken (herb własny), oraz h. Dryja (odm.), vel Estko, właściwie (von) Estken, albo Esken, rodzina pochodzenia niemieckiego, w W. Ks. Litewskim. Mieli wyjść z Prus (Bon.).

Według Ledebura, wywodzili się z Westfalii. Dziedziczyli w Prusach Zachodnich, a głównie na Żuławach i w Warmii. Jedna ich gałąź w XVII stuleciu osiedliła się na Litwie i spolszczyła nazwisko na Estko vel Estka. W XVIII wieku, spokrewniwszy się przez żony z Kościuszkami, odziedziczyli ich rodzinny majątek Siechnowicze (Urus.).

Henryk Estka z woj. mińskim podpisał elekcję Władysława IV-go 1632 r., a Jan Estko z tymże województwem obiór Augusta II-go 1697 r. Aleksander, cześnik bracławski 1686 r. Konstanty, ziemianin oszmiański 1690 r. Jakub Estka, stolnik kowieński 1713 r. Andrzej Estko w woj. brzeskim litewskiem 1718 r. Aleksander, skarbnik żmudzki 1740 r. Sykstus Estko (zm. 1813), generał brygady wojsk polskich, siostrzeniec Tadeusza Kościuszki.

Estkowie (Estko) herbu Estken wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862, zostali zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej.

Herb Estken I — na tarczy ściętej w polu górnym błękitnym – sześciopromienna gwiazda złota, w dolnym czerwonym – pas poprzeczny srebrny. Nad hełmem w koronie pomiędzy dwiema trąbami, w pasy naprzemian i między sobą w szachownicę czerwone i srebrne – sześciopromienna gwiazda srebrna. Herbarz Królestwa Polskiego nieco inaczej herb powyższy przedstawia (Ostr.).

Genealogia
(osób: 39)

• SYKSTUS Estka h. wł. (4 III 1776-2 XI 1813), s. Piotra i Anny Kościuszko h. Roch III, generał brygady wojsk polskich, siostrzeniec Tadeusza Kościuszki; służył w wojsku polskim jako podporucznik w korpusie inżynierów; wstąpił do Legii Włoskiej jako podporucznik 29 IV 1798, mianowany porucznikiem 3 VI 1799, kapitan 22 III 1801; w Legii Północno-Włoskiej mianowany 15 VII 1807 szefem batalionu w 3. pułku, (potw. 20 VI 1808), pułkownik a la suite w 3. pułku 12 VII 1808; mianowany kawalerem Legii Honorowej 29 XII 1809, oficer Legii Honorowej 2 III 1811; odznaczony 26 XI 1810 krzyżem kawalerskim Virtuti Militari; mianowany 12 VII 1810 pułkownikiem 4. pułku Legii Naddunajskiej, objął tę komendę w połowie lutego 1812; w międzyczasie dowodził 3. pułkiem Legii N. do marca 1811, potem pełnił różne funkcje zlecone w Armii Aragonii; w czerwcu 1812 przybył z 4. pułkiem L.N. do Francji, był w Sedanie, w październiku przyprowadził pułk do Warszawy, w styczniu 1813 do Poznania; dowódca 4. pułku piechoty nadwiślańskiej w składzie Dywizji Polskiej dowodzonej przez francuskiego gen. Girarda w styczniu 1813; 26 I 1813 pułk ten wkroczył do Rogoźna, a 10 II stoczył z Rosjanami bitwę za miastem, w pobliżu drogi prowadzącej do Poznania; od 18 IV 1813 był w Wittenberdze; podjął 18 VI 1813 organizację pułku Nadwiślańskiego; mianowany generałem brygady 11 VII 1813, dowodził 1. brygadą (p. liniowe 46. i 72.) 5. dywizji gen. Dufoura w 2. korpusie marsz. Victora; był w bitwach pod Dreznem i Kulm, ranny w bitwie pod Lipskiem 18 X 1813; ur. Siechnowicze pod Brześciem Litewskim, zm. Lipsk, Saksonia (M. Łukaszewicz, Armia Księcia Józefa 1813, str. 105; Memories…du prince Eugene. t. 8/345; St. Kirkor, Pod sztandarami Napoleona).

• TEKLA Estka h. wł. (ok. 1800-po 1830), c. Antoniego i Marianny Rożnowskiej; w aktach pisana także: Estkówna; m. (9 II 1819 Goleszyn) Jan Kanty Tadeusz Więckowski (ok. 1790-po 1830); ślub w parafii Goleszyn, pow. Sierpc (MK Goleszyn); dzieci: 1/ Anna Więckowska (ok. 1830-po 1870), 1v. (1858 Bodzanów) Kazimierz Kluge (ok. 1820-ok. 1869), s. Augusta i Rozalii Borthat (Borhart?); ślub w parafii Bodzanów, pow. Płock, uwagi: on wdowiec (MK Bodzanów); 2v. (23 II 1870 Zyck) Michał Tomaszewski (ok. 1820-po 1870), s. Jana i Łucji Grabowskiej; ślub w parafii Życk, pow. Płock, miejscowość: Piotrkówek, uwagi: ona wdowa po Kazimierzu, de domo Więckowska (MK Zyck).

Źródła: Bon. t. 5/233; Dw. Teki; Koj.; Led. t. 3/249; Nies. t. 4/9, t. 11/126; Ostr. t. 1/127, nr 692, t. 2/74; Pawl. t. 2/28; Sęcz.; Urus. t. 3/387-388; Wikipedia: 1.