Moraczewski h. Cholewa, dawniej też Morawczewski, błędnie Moraszewski, w Wielkopolsce i w dawnym woj. łęczyckim. W połowie XVII wieku jedna linia przeszła na Litwę i Białą Ruś.
Podobno mają się wywodzić ze wsi Morawce koło Kutna, zwanej dawniej też Morawcze, stąd forma nazwiska Morawczewski. Tak oto pisze o ich pochodzeniu prof. Dworzaczek: „Moraczewscy, osiedeni w woj. poznańskim i kaliskim, biorący nazwisko od Moraczewa w pow. kościańskim, używali herbu Cholewa. Tym samym herbem pieczętowali się M-cy z pow. łęczyckiego, dla których źródłem nazwiska była położona tam wieś Morawce.
Niesiecki zaliczał do Cholewitów wszystkich M-ch, zarówno osiadłych w zachodniej Wielkopolsce jak i tych z Łęczyckiego. St. Moraczewski, autor dziełka „Moraczewscy, zarys genealogiczny” (Lwów 1907) pisał o trzech „gałęziach”: łęczyckiej, poznańskiej i białorusko-litewskiej. Powstanie „gałęzi poznańskiej” tłumaczy w ten sposób, iż żyjący w początkach XV w. Mikołaj M-ki, syn Mirka, dał od swego imienia i nazwiska (sic!) nazwy dwum wsiom, Mirkowicom i Moraczewu (s. 4, 5). A więc to nie od Moraczewa miałoby pochodzić nazwisko Moraczewskich w Poznańskiem, lecz odwrotnie: przyniesione z łęczyckiego nazwisko miałoby się stać źródłem nazwy wsi.
W początkach XV wieku nie może być mowy o uformowanych trwałych nazwiskach o formie przymiotnikowej, nazwiskach, które mogłyby dawać początek nazwom topograficznym. Wieś Moraczew, położoną w pobliżu Ponieca, wymienia zresztą dokument Henryka głogowskiego z r. 1310 (KDW II, nr 930). Nie ma więc żadnej wątpliwości, że to nie „dwie gałęzie” jednej i tej samej rodziny, lecz dwie wiodące się z różnych herbów, zlane potem w sztuczną jedność heraldyczną, zjawisko w Polsce nader pospolite.
Której z tych rodzin przysługuje herb Cholewa? Oczywiście tej wiodącej się z Łęczyckiego, bowiem tam spotykamy rodziny tego herbu, których brak w województwie poznańskim. Czym więc zrazu pieczętowali się M-cy, o których tu piszę? Dojść tego nie potrafię. W Moraczewie w pow. kościańskim, jak to zobaczymy niżej, siedzieli Bończe, brak jednak powiązania owych Bończów z M-imi stanowiącymi już zwartą całość genealogiczną.”
Oprócz Cholewitów i wspomnianych wyżej przez prof. Dworzaczka Bończów, herbarze znają Moraczewskich herbu Doliwa (w Wielkopolsce), Tępa podkowa (w łęczyckiem) oraz herbu własnego (w Sieradzkiem).
Stanisław z woj. brzeskim kujawskim i Stefan z woj. łęczyckim podpisali elekcję 1669 r. Marcin, dziedzic Pniewa Większego, cześnik łęczycki 1694 r. Franciszek, elektor Augusta III w 1733 r., zaślubił Konstancję Przyłubską. Wincenty, burgrabia grodzki rawski 1780 r., po żonaty z Zofią Kuczborską. Łukasz, sędzia ziemski łęczycki 1758 r.
Na Litwie. Jan, krajczy rzeczycki 1701 r., zaślubił Mariannę Okuszko. Szymon, elektor 1764 r. z pow. rzeczyckiego, krajczy rzeczycki, żonaty z Antonellą Muraszko. Stanisław, dziedzic Ostrowa i Małynicz, mostowniczy rzeczycki 1722 r., zaślubił Mariannę Szeluta-Małynicką. Kazimierz, sędzia grodzki 1813 r., marszałek szlachty pow. prużańskiego, zaślubił Konstancję Malską.
Moraczewscy herbu Cholewa wylegitymowali się ze szlachectwa Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862, oraz w ówczesnej guberni grodzieńskiej 1865 i 1868 r.
Bracia Tadeusz i Stanisław Moraczewscy, którzy dla uzyskania obywatelstwa austriackiego przez adoptację przyjęli nazwisko Moraczewski-Trzecieski i w 1896 r. jako oficerowie pułku ułanów otrzymali w Austrii zatwierdzenie staropolskiego szlachectwa.
Genealogia
(osób: 175)
(1810-1887)
• BIBIANNA Moraczewska h. Cholewa (1810-6 X 1887), c. Tomasza i Józefy Kierskiej h. Jastrzębiec, siostra prawnika i historyka Jędrzeja M. (1802-1855), działaczka polityczna i oświatowa, powieściopisarka; ur. Zielątkowo koło Obornik, w Poznańskiem, zm. Poznań (PSB; WSB; Nowy Korbut; Sł. historyków; Lit. Pol.).
(1870-1944)
• TOMASZ Moraczewski h. Cholewa (ok. 1764-1815), s. Ksawerego Franciszka i Elżbiety Krzyżanowskiej h. Świnka, podwojewodzi poznański, ziemianin; właściciel dóbr Dusin koło Gostynia 1802-1811, Zielątkowo koło Obornik 1811-1840; zm. lat 51 (PSB; Dw. Teki; Urus.); ż. (ok. 1800) Józefa Kierska z Kiekrza h. Jastrzębiec (ok. 1771-1841), c. Józefa, właściciela Podstolic, i Ludwiki Zakrzewskiej; zm. lat 70 (Bon.); 1v. Antoni Swinarski h. Poraj; dzieci: Anastazja (I), Jędrzej (Andrzej), Benedykt, Ludwika, Roman, Helena, Anastazja (II), Bibianna.
Źródła: Dw. Teki (Monografie, Regesty); Nies.; Urus. t. 11/246-250; Żych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz