Dobrzański

herb Leliwa

herb Sas

Dobrzański h. Leliwa, oraz h. Sas, licznie rozrodzona rodzina czerwonoruska, ze wsi Dobra (Szlachecka), w ziemi sanockiej, na której dziedziczyli też Sasowie.

Król Władysław Jagiełło nadał 1402 r. Juremu, Zańkowi i Dymitrowi, braciom stryjecznym między sobą, sługom swym z Ulicza i innym ich braciom, pole zwane Dobre, w pow. sanockim, na wieczystą własność, z obowiązkiem służby wojskowej na trzech koniach. Przywilej ten wniósł do grodu halickiego 1621 r. Andrzej Dobrzański z Dobrej.

Jak pisze Boniecki: „Trudno orzec stanowczo, czy który z Leliwitów nabył część Dobrej i wziął od niej nazwisko, czy też, co prawdopodobniejsze, niektórzy z licznie rozrodzonych dziedziców z rodu Sasów, przez nieświadomość odmienili Sasa na Leliwę”.

I dalej: „Dobrzańscy tak Leliwici, jako też Sasowie, zamieszkiwali przeważnie województwo ruskie, stąd przy legitymacjach ze szlachectwa bez względu na tę okoliczność, że przydomki pewne wyłącznie jednemu domowi służyły, przedstawiali częstokroć osobistości z drugiego domu za swoich przodków i obecnie jedne i te same przydomki obu domom, służą”. 

Dobrzańscy pisali się „z Dobry” i używali następujących przydomków: Białas, Częstopian, Dembkowicz (Demkowicz), Dziurdzewicz, Gackiewicz, Hnatusko (Hnatuszko), Hnatusko Junczyk, Hryckiewicz, Hryckiewicz Stalony, Hubal, Niesiewicz (Nieszejowicz, Nysewicz), Sokołowicz. 

Spośród Leliwitów wymieniani są m.in. następujący Dobrzańscy: Mikołaj, kanonik krakowski 1600 r. Jan, chorąży chełmski 1677 r. Aleksander podpisał z woj. sandomierskim obiór Augusta II-go 1697 r. Był on dziedzicem Zawady 1704 r. Antoni z Dobrej, podczaszy chełmiński 1742 r. Aleksander, cześnik sandomierski 1744 r. Franciszek, namiestnik ziemski kijowski 1779 r. Michał, porucznik kawalerii narodowej 1780 r. Jerzy (zm. 1792), kanonik sandomierski 1753 r., dziekan kielecki i kanonik krakowski 1761 r., deputat na Trybunał koronny 1763 i 1765 r. (Łęt.). Aleksander (1766-1831), biskup leontopolitański, sufragan kielecki, potem sandomierski. 

Genealogia
(osób: 165)

• ALEKSANDER Hubal-Dobrzański z Dobrej h. Leliwa (10 VII 1832-30 VIII 1918), s. Rocha i Kassyldy Dobrzańskiej h. Sas, lekarz okulista, założyciel pierwszej w Warszawie prywatnej kliniki ocznej; lekarz w Szpitalu Dzieciątka Jezus i w Szpitalu Żydowskim; dzierżawił od władz rosyjskich zdrojowisko Busko w Kieleckiem 1879-91; ordynator oddziału chorób ocznych w warszawskim Szpitalu dla Dzieci 1900-1918; członek honorowy Tow. Lekarskiego Warszawskiego i prezes wydziału lekarskiego Warsz. Tow. Dobroczynności; absolwent gimn. w Radomiu 1850, oraz studiów medycznych w Moskwie 1857, Paryżu, Berlinie i Wiedniu 1858-1861; ur. Częstocice, w dawnym pow. opatowskim, obecnie część miasta Ostrowiec Św., zm. Warszawa, poch. Cm. Powązkowski (Bon.; Szenic t. 3); ż. Stanisława Kijeńska (ok. 1840-po 1870); dzieci: Zygmunt. 

mjr Henryk Dobrzański
ps. Hubal
(1897-1940)

• KASSYLDA Sas-Dobrzańska h. Sas (1802-po 1843), c. Jerzego i Anny Woińskiej; m. (1827 Koprzywnica) Roch Ksawery Ignacy Hubal-Dobrzański z Dobrej h. Leliwa (ok. 1797-1843?), s. Jerzego i Salomei Moszyńskiej, dziedzic dóbr Ostrowiec (dzisiaj Ostrowiec Św.), Kornacice, w pow. opatowskim (Bon.); dzieci: Bolesław (bezżenny), Aleksander, Piotr, Antoni. 

Źródła: Bon. t. 4/334-336; Sęcz.; Urus. t. 3/196-197.