Kraszewski

Kraszewski h. Jastrzębiec (in. Boleścic) vel Kraszowski, Krasowski, Krassowski, rodzina mazowiecka, jeszcze za czasów Paprockiego używająca przydomku Zdzieszek, od imienia jednego z przodków – Zdziesława inaczej Zdzisława, a od herbu: Boleścic, Kudbrzyn i Kaniowa. Gniazdem ich jest wieś Kraszewo (dawniej też Kraszowo, Krasowo) k/ Raciąża, w dawnym pow. raciąskim. Są jednego pochodzenia z Krassowskimi, wymienionymi w przywileju Bolestów, wydanym przez Ziemowita ks. mazowieckiego 1408, wśród których rzeczywiście znajdował się Zdzisław z Krassowa. Według legend herbowych, a potwierdzają to Bielski i Paprocki, wywodzili się z ziemi krakowskiej, jednak ponieważ należeli do rodów najbardziej uwikłanych w mord na św. Stanisławie, po dokonaniu tej zbrodni musieli uchodzić na Mazowsze. Kraszewscy rozdzielili się na trzy linie: wielkopolską, wołyńsko-litewską i koronną, zwaną też od dóbr Szarzyn w pow. wyszogrodzkim – szarzyńską. Jedna gałąź otrzymała dziedziczny tytuł hrabiowski w Cesarstwie Rosyjskim, ale wkrótce wygasła. 
Inna rodzina Kraszewskich, sądząc po imionach i położeniu dóbr – herbu Zadora, wywodziła się z Kraszewic w pow. radomskowskim, woj. sieradzkim.
Genealogia
(osób: 139)

Józef Ignacy Kraszewski 

(1812-1887)

• JÓZEF Ignacy (Ignacy Józef) Kraszewski (26 VII 1812-19 III 1887), s. Jana i Zofii Malskiej, prozaik, poeta, publicysta, krytyk, wydawca, historyk, działacz społeczny i polityczny, najpłodniejszy autor w historii literatury polskiej, ps. Bogdan Bolesławita i in.; kurator okręgu naukowego na Wołyniu; doktor filozofii honoris causa Uniwersytetu Lwowskiego i Krakowskiego, członek honorowy Akademii Umiejętności w Sztokholmie i Societa Didascalica Italiana, prezes honorowy Kongresu Międzynar. Literackiego w Paryżu, komandor austr. orderu Franciszka Józefa, komandor włoskiego orderu św. Maurycego i Łazarza, obywatel honorowy miasta Krakowa i Lwowa; wychowywany we wsi Romanów k/ Białej Podlaskiej, dzierżawca wsi Omelno w pow. łuckim od 1838; właściciel dóbr Gródek (Horodec), Hubin i Kisiel na Wołyniu; po 1863 mieszkał w Dreźnie, obwiniony o zdradę Niemiec, pod zarzutem udzielania informacji wywiadowi francuskiemu 1881, zamknięty w Moabicie do 1883, skazany został wyrokiem zapadłym w 1884 na 3 ½ roku twierdzy, zwolniony z powodu złego stanu zdrowia po 18 miesiącach; ur. w Warszawie, metryka w parafii Św. Krzyża, zm. w Genewie, poch. na Skałce w Krakowie; ż. (10 VI 1838 Prawutyn, na Wołyniu) Zofia Woronicz h. Pawęża (ok. 1820-1890), c. Wojciecha, marszałka szlachty powiatu zwiahelskiego i Franciszki Kruszewskiej h. Abdank; bratanica prymasa Jana Pawła Woronicza; zm. w Warszawie, poch. tamże; dzieci: Konstancja, Jan, Franciszek, Augusta.

• KAZIMIERA Kraszewska (1854-po 1875), c. Lucjana i Stefanii Sułkowskiej; ur. w Dołhem; m. (1874 Dołhe, kaplica domowa) Zdzisław Rulikowski h. Korab (ok. 1840-po 1875), właściciel dóbr Honiatycze w gub. lubelskiej.

Źródła: Bon. t.12/245-252; Bork. Rocz. t.1/499-501, t.2/534-537; Żych. t.1/94-100; PSB t.15.