Siekierzecki

Topór

Wczele

Siekierzecki h. Topór (in. Pałuka), a także h. Wczele oraz h. Poraj, vel Siekierzycki, Siekierzeski, Siekirzecki, Siekierski, Siekirski etc., drobna szlachta wielkopolska, pisząca się z Siekierek Wielkich (Kościelnych) i Małych (Mniejszych), w dawnym pow. średzkim, obecnie pow. Poznań. Uprzednio zwali się Siekierkami (Siekierka, Siekirka, Siekierko).

Siekierki Wielkie i Małe, w dawnym pow. średzkim, są gniazdem Siekierków, piszących się między r. 1386 i 1399 Siekierzeckimi albo Siekierskimi (AGZ Poznań). Dobra te w 1507 r. były jeszcze w ręku Siekierzeckich. Późniejszymi dziedzicami byli: Nojewscy 1538 r., Łowęccy i Konińscy 1580 r., jezuci poznańscy 1638 r., a po ich zniesieniu Lauczowie, Radońscy i Gołkowscy. W 1580 r. posiadali na Siekierkach Wielkich: Marcin Koniński 2 półłanki osiadłe, a Helena Łowęcka 5 półłanków, 2 zagrodników i 2 komorników (SGKP).

Siekierzeccy herbu Topór dziedziczyli na Wielkich Siekierkach i używali imionisk raczej, niż przydomków: Sirniak i Zawisza. Są jednego pochodzenia z Trąmpczyńskimi. Niesiecki zna Siekierzeckich herbu Topór w dawnym woj. sandomierskim. Z nich: Jan Siekierzecki (zm. 1616), kustosz sandomierski, proboszcz parafii Jangrot, który „szpital w tymże Jangrocie wystawił, i w dochody coroczne opatrzył (...), tamże pogrzebiony” (Nies.). 

Siekierzeccy herbu Wczele dziedziczyli na Małych Siekierkach. Są jednego pochodzenia z Gurowskimi i Kembłowskimi. Używali przydomków (imionisk): Świączek, Puchała i Białek (Biały). Z nich: Jan, kanonik katedralny poznański od 1525 r.

Siekierzeccy (Siekierscy) herbu Poraj wyszli z Małych Siekierek. Dziedziczyli 1566 r. we wsi Gorecka Śliwny, ówczesny pow. kościański, woj. poznańskie (Wittyg). W XVII wieku byli właścicielami Wielkich Góreczek (Dw. Teki). Ci zapewne mieli przydomek Czech.

Możliwe, że Siekierkowie herbu Topór przenieśli się z Wielkopolski na Mazowsze i tam doszło do zamiany herbu na Okszę.

Genealogia
(osób: 46)

• ANIELA Siekierzecka (ok. 1750-po 1785) (Dw. Teki: Monografie; MK Gniezno: św. Trójca); m. (ok. 1775) Piotr Borzęcki h. Półkozic (ok. 1730-25 XII 1810); wzmiankowany w aktach jako świadek w latach 1775-1783 (ib.); 2v. (20 II 1798) Marianna Pomorska (zm. 13 IX 1800 Gniezno); dzieci: 1/ Stanisława Kostka (ur. 1777), chrz. 17 XI 1777; 2/ Aniela Joanna (ur. 22 V 1780) – Borzęccy.

• WINCENTY Świączek-Siekierzecki z Małych Siekierek h. Wczele (ok. 1450-ok. 1517), s. Mikołaja i NN., dziedzic części wsi Małe Siekierki, w pow. średzkim; wzmiankowany w aktach w latach 1472-1517 (AGZ Poznań); na dobrach ojczystych, tj. na połowie wsi Siekierki Małe (S. Mniejsze, Siekirki) i na 4-tej części wsi Tomaszewicze, w pow. poznańskim, zapisuje w 1513 r. 80 grzywien posagu i tytułem wiana żonie Dorocie (ib.); tegoż roku wyderkuje całą wieś Siekierki Małe i 4-ą część Tomaszewic, za 100 grzywien, pannie Małgorzacie, córce swej (ib.); w tym samym roku sprzedaje całę wieś Siekierki Małe i ½ wsi Tomaszewicze, za 400 grzywien, Marcinowi Nojewskiemu (ib.); nabywa 1517 r. na wyderkaf część wsi Krzyżewniki, w pow. poznańskim, od Jana Taczalskiego (ib.); w aktach także: Siekierzecki Swianczek, Zwianczek, Zwyaczek (Dw. Teki; Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w Średniowieczu); 1ż. (ok. 1475) Dorota Silnowska (ok. 1455-ok. 1490); dzieci: Jan, Katarzyna, Agnieszka; 2ż. (ok. 1490) Katarzyna Kaczkowska (ok. 1470-ok. 1510); dzieci: Jadwiga, Małgorzata, Anna; 3ż. (ok. 1513) Dorota NN. (ok. 1480-po 1517).

Źródła: Bork. Spis 389; Dw. Teki (Regesty); Nies. t. 8/331-332; SGKP t. 10/520; Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w Średniowieczu (Instytut Historii PAN), online 2025; Wittyg, Nieznana szlachta, s. 287; T. Gajl, Herbarz polski online 2025.