Poczobut

Poczobut h. Zdarbożec (in. Pogonia, Pogoń IV, Bożezdarz), vel Poczobutt, Poczobot, Poczobod, Poczobód, Poczobut-Kundzicz, Poczobut-Odlanicki, Poczobutowicz, drobna szlachta w W. Ks. Litewskim, wywodząca się z bojarów ruskich. 

Autorzy herbarzy twierdzą, że nazwisko wzięli od majątku Poczobuty, w pow. grodzieńskim, parafia Usnarz-Makarowce. Niesiecki pisze, że majątek ten został im nadany przez Zygmunta Starego. Poczobutów spotykamy jednak już w XV wieku. Jest także wieś Poczobuty koło Wilna. Według tradycji rodzinnej, ich protoplastą miał być jakiś Poczobut (Poczobot, Poczobód). 

Poczobutowie używali m.in. przydomku Kundzicz, a protoplastą tej linii miał być Kunda Daszkiewicz. Inni mieli przydomek Odlanicki (Odlaniski), od dóbr hospodarskich Odła (Odla) pod Grodnem. Niektórzy zaś zwali się Poczobutowicz. Afanasiej (Opanas), Fedor, Chotian, Kundat, Kuryło Iwanowicz, Kuźma, Mikita Jacutycz, Tymosz Semenowicz i Wasyl Michajłowicz Poczobutowicze, bojarzy grodzieńscy w XV stuleciu.

Hryń Poczobut, dworzanin pokojowy Kazimierza Jagiellończyka około 1460 r. Jerzy Poczobut-Kundzicz, dworzanin Zygmunta Augusta, około 1560 r. Mikołaj Poczobut-Odlanicki, piwniczy tegoż króla, a Sebastian, cześnik około 1560 r. Eustachy Odyńcow Poczobut, dobroczyńca klasztoru w Supraślu około 1580 r. (Pam. Poczob.). 

Andrzej Poczobut-Odlanicki, komornik oszmiański 1633 r., pisarz ziemski 1650 r., podsędek oszmiański 1671 r., żonaty z Dorotą Oborską. Wawrzyniec, brat pamiętnikarza, skarbnik wiłkomierski 1661, podstoli 1661, podsędek 1663, sędzia ziemski wiłkomierski 1677 r. Dominik, syn pamiętnikarza, stolnik oszmiański 1710 r., żonaty z Katarzyną Odachowską.

Najbardziej znani przedstawiciele rodu: Jan Władysław Poczobut-Odlanicki, pamiętnikarz, dziedzic dóbr Jodeliszki, około 1680 r. Marcin (zm. 1810), jezuita, astronom i matematyk, profesor Akademii Wileńskiej, rektor 1780-1799. Michał (ur. 1910), geodeta, profesor AGH, członek PAN.

Liczni Poczobutowie wylegitymowali się ze szlachectwa w latach 1842-1865, zostali zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni grodzieńskiej.

Herb — na tarczy w polu złotym ręka zbrojna srebrna z mieczem, wychodząca w prawo z obłoku błękitnego. W klejnocie taka sama ręka zbrojna srebrna z mieczem, ostrzem w lewą stronę skierowana. Labry złote, podbite błękitem.

Genealogia 
(osób: 139)

• WAWRZYNIEC Michał Poczobut-Odlanicki h. Zdarbożec (ok. 1630-po X 1687), s. Marka Kazimierza i NN., brat pamiętnikarza, skarbnik wiłkomierski 1661, podstoli 1661, podsędek 1663, sędzia ziemski wiłkomierski 1677 (Pam. Poczob.); 1ż. Marianna Siesicka-Dowmont (zm. 29 IV 1674); 2ż. Katarzyna Tyszkiewicz (zm. po 1701); dzieci: Franciszek. 

Marcin Poczobutt-Odlanicki
(1728-1810)

• ZOFIA Poczobut-Odlanicka h. Zdarbożec (ok. 1860-po 1881), c. Kajetana i Józefy Hładka (Hładko, Gładko); zamieszkała we wsi Klepacze, parafia Międzyrzecz, pow. Wołkowysk; ur. Klepacze, parafia Międzyrzecz (MK Międzyrzecz); m. (20 IX 1881 Międzyrzecz) Aleksander Gilewski (ok. 1855-po 1881), s. Teodora i Rozalii Rutko; ślub w parafii Międzyrzecz, miejscowość: Klepacze (MK Międzyrzecz).

Źródła: Bork. Spis 322; Nies. t. 7/339-340; Pam. Poczob.; Urus. t. 14/118-119; Wikipedia.