Ostroróg

Ostroróg h. Nałęcz, rodzina wielkopolska, pochodąca się od wygasłego rodu Nałęczów Szamotulskich, z których jeden, jak się zdaje w końcu XII wieku, posiadając majątek Ostroróg w pow. szamotulskim, od niego nazwał się Ostrorogiem. Jego też potomkowie pisali się stale z Szamotuł i długo nosili rodowe imię tej gałęzi – Dobrogost. Od XIII do połowy XVII stulecia rodzina magnacka, za Piastów używała tytułu hrabiów (comes), w 1410 i 1518 otrzymali od cesarza tytuł hrabiów Świętego Państwa Rzymskiego (S.I.R.). Z czasem rozdzielili się na kilka gałęzi, które przyjęły nowe nazwiska: Ostrorogów ze Lwówka Lwowskich, z Gorzenia (Górzna) Gorzeńskich i Prusimia Prusimskich. W 1783 otrzymali potwierdzenie dziedzicznego tytułu hrabiowskiego w Austrii. Ostrorogowie posiadali liczne majątki ziemskie w Wielkopolsce, Małopolsce i na Rusi Czerwonej. W Małopolsce byli m. in. właścicielami wsi Chmielów w pow. pińczowskim, parafia Działoszyce 1498-1525 (Krzep. Mał.). Z nich: 9 wojewodów i 18 kasztelanów 1226 — 1750. 
Genealogia
(osób: 110)

• KAROLINA hr. Ostroróg (ok. 1810-po 1840), c. Andrzeja i Róży Głogowskiej; m. Antoni z Ziemięcina Ziemięcki (Ziemęcki) h. Nieczuja (ok. 1810-1870), s. Wilhelma Ignacego i Marii Stawowskiej; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim w 1851; dzieci: Konstanty, Jadwiga – Ziemięccy.

Mikołaj Ostroróg 
(1593-1651)

• MIKOŁAJ Ostroróg (1593-1651), s. Jana i 1ż. Katarzyny Mieleckiej, podczaszy koronny, dyplomata, znakomity mówca sejmowy, regimentarz wojsk koronnych, uczestnik wojen kozackich; w 1603 rozpoczął naukę w Akademii Zamojskiej pod opieką Szymona Szymonowica, następnie studiował za granicą, w Wiedniu 1613, w Kolonii i Padwie 1618-1619; poseł na sejmy z woj. ruskiego i bełskiego od 1627, podstoli krakowski 10 II 1633, marszałek sejmu koronacyjnego 1633 (jego mowa na powitanie nowego króla Władysława IV Wazy uznana została wówczas za wzór oratorstwa), stolnik wielki koronny 15 VIII 1634, krajczy wielki koronny 21 VI 1636, podczaszy wielki koronny 1638; wyznaczony przez króla w 1635, wraz z kanclerzem litewskim Stanisławem Albrechtem Radziwiłłem, na mediatora między unitami a prawosławnymi; w 1644 wziął udział ze swymi oddziałami nadwornymi w wyprawie ochmatowskiej przeciw Tatarom; w VIII 1646 kandydował do buławy polnej, ostatecznie przyznanej wojewodzie czernihowskiemu Marcinowi Kalinowskiemu; jeden z trzech regimentarzy wojsk koronnych w czasie powstania Chmielnickiego 1648-1649, obwiniany o klęskę pod Piławcami; podczas obrony Zbaraża dowodził jedną z pięciu dywizji; starosta kościelecki, drohowski, rohatyński, tykociński 25 X 1645, buski 15 III 1646; posiadał znaczne dobra w woj. ruskim, mieszkał przeważnie w Komarnie; poch. w Lublinie (PSB, T. 24); ż. (p. 1627) Barbara z Górki Roszkowska h. Łodzia (ok. 1600-1641); dzieci: Katarzyna, Zygmunt, Mikołaj, Andrzej, Stanisław.

Źródła: Bork. Rocz. t.1/299-301, t.2/230-232; Bork. Gen. 434-436; Kos. t.1/473- 486, t.2/156-157; Urus. t.13/80-92.